Panel moet Congolese mijncontracten aanpassen

Kabwelulu deed zijn mededeling nadat de Review Commission het eindrapport met de bevindingen van een onderzoek naar Congolese mijncontracten heeft gepubliceerd. De commissie, die bestond uit Congolese regeringsverantwoordelijken en een vijftal externe observatoren, lichtten de contracten door en kwamen tot de conclusie dat de overheid te weinig voordeel haalt uit de contracten.

Lage overheidsparticipaties

Raf Custers van het vredesinstituut IPIS schrijft in een analyse dat de mijnconventie tussen Okimo, het Congolese staatsbedrijf gespecialiseerd in goudmijnen, en AngloGold Kilo, een wereldspeler op vlak van goudontginning, steeds nadeliger werd voor de overheid. De oppervlakte die AngloGold mag ontginnen, is verviervoudigd terwijl de huur verlaagd werd. Daarom stelt de Review Commission een nieuwe joint-venture voor waarbij de participatie van Okimo tot 48 procent opgetrokken wordt (in plaats van 13,8 procent) en de huur verhoogd.
De onderzoekscommissie merkte systematisch onrechtmatige belastingsvrijstellingen op. Extreem lage overheidsparticipaties –zoals 5 procent- kwamen ook voor. Privé-bedrijven maakten tot 600 procent winst op de verkoop van ontgonnen grondstoffen.

Gebrekkige medewerking

De Commissie deelde de contracten tussen de Congolese overheidsbedrijven en privé-instellingen op in 3 groepen: categorie A (contracten die gehandhaafd kunnen blijven), categorie B (contracten waarvoor opnieuw moet onderhandeld worden), en categorie C (contracten die dienen opgezegd te worden). Geen enkel contract bleek tot de eerste groep te behoren, 39 tot B en 22 tot C. Voor vijftien mijncontracten, waaronder 6 afgesloten met het staatsbedrijf Gécamines, suggereerde de Commissie ze te annuleren.
‘De Review Commission onderzocht tientallen mijnbedrijven en communiceerde hun bevindingen. Tot eind februari konden ze hier commentaar op geven. Het panel, bestaande uit de Congolese ministers van Landbouw, Staat, Mijnen, Financiën, Budget, Portefeuille, de vice-minister van Mijnen en de directeur van het Kabinet-Kabila, zullen de contracten in de tweede fase aanpassen. Dit gebeurt in overleg met de mijnbedrijven’, aldus Judith Verweijen van Broederlijk Delen.
De doorlichtingcommissie zei dat het onderzoek niet makkelijk verliep omdat financiële staatsinstellingen zoals Direction Générale des Impôts, Direction Générale des Recettes Administrative et dominiales en Office des Douanes et Assises niet wilden meewerken.