Paradise: Hope

Een wat lange intro om zijn trilogie in een juiste context te situeren. Samen vormen de drie films één geheel. Zo zijn de drie hoofdrolspeelsters familie van elkaar. Seidl deed een beroep op Veronika Franz die drie liefdesverhalen bedacht, telkens verteld vanuit het standpunt van de vrouw. Alsof het duo Seidl-Franz wil aangeven dat dromen en verlangens elke keer opnieuw door de realiteit van alledag worden gecounterd.

PARADISE: HOPE (Paradies: Hoffnung) was aanvankelijk het tweede deel, het middenstuk van de trilogie. Terwijl haar moeder naar Kenia op vakantie is in de hoop daar soelaas te vinden in de armen van een plaatselijke beach boy en haar streng gelovige tante tijdens haar verlof een bijna lijfelijke liefde ervaart voor de lijdende Christus als surrogaat voor haar wegkwijnende moslimman (?) slijt Melanie, de dochter van 13, haar vakantiedagen in een dieetkamp. Tussen de turnoefeningen, het sporten en de medische onderzoekjes door is er alle tijd voor wat girls talk. En als vanzelfsprekend komen de jongens en meisjes, allemaal leeftijdsgenoten, gaandeweg uit bij de liefde. Dat bewustwordingsproces van seksuele ontluiking wordt door Melli vertaald in een soort koppig verlangen naar een volwassen man. Wie daarvoor in aanmerking komt is de dokter van het kamp. Het meisje probeert alle verleidingstruukjes uit om toch maar haar liefde – kalverliefde – te kunnen verklaren. PARADISE: HOPE vertelt dan wel van een verboden liefde — en de vraag hoe je daar als volwassenen mee om zou kunnen gaan — maar vertedert, ontroert zelfs. Seidl laat het prille, onbevangen Sehnsucht naar liefde en geborgenheid scherp aanvoelen al wordt het meisje door de realiteit teruggefloten. In tegenstelling tot het Lolita-thema wordt alles gezien door de ogen van het meisje. De filmer kiest voor een serene filmtaal, waarbij geïmproviseerde fragmentjes uit de losse pols met strak geënsceneerde – soms ook lyrische — tableaux worden afgewisseld.

Melanie laat geen twijfel over haar intenties, is daarin doodeerlijk. Dat de dokter niet wenst in te gaan op haar avances – een en ander wordt discreet geobserveerd – wordt door Melli aan haar vriendin uitgelegd als zou ze …te dik zijn, niet omdat ze te jong is. En zo zijn we aanbeland bij een van Seidls neventhema’s: de schoonheid van het onvolmaakte lichaam. Voor het meisje wier (liefdes)leven nog moet beginnen is er hoe dan ook toch de  hoop dat liefde niet alleen maar een illusie blijkt maar wel een oprechte en krachtige emotie is. Dat vooral straalt van Melanie van.

De Bijbelse verwijzing naar het paradijs, naar gelukzaligheid is niet gratuit. Seidl geeft daar – in navolging van iemand zoals Kieslowski — een eigen interpretatie aan. Het drieluik refereert direct aan de akte van geloof, hoop en liefde (of berouw). Dat was oorspronkelijk ook de volgorde van de films, na anderhalf jaar montage gedistilleerd uit 80 u filmmateriaal. Ten slotte vond Seidl zelf dat PARADISE:HOPE het slotakkoord moest worden: een hoopvolle epiloog. Seidl zou Seidl niet zijn als hij ook in dit derde deel van de triptiek de toeschouwer niet ernstig aan het twijfelen brengt. Met andere woorden de kijker wordt uitgedaagd om af te rekenen met de eigen vooroordelen. Geen eenvoudige, laat staan gemakkelijke opdracht.

Freddy Sartor is hoofdredacteur van het filmtijdschrift Filmmagie.

MO* mag 20 duotickets weggeven voor de avant-première van PARADISE:HOPE op donderdag 2 mei in Cinema Sphinx in Gent. Doe mee aan de wedstrijd op onze wedstrijdpagina.

Met dank aan Filmmagie.