Partij Gbagbo wint weer terrein in Ivoorkust

Armand Konan staat met video’s en toespraken van de voormalige president voor het Sportpaleis, een stadion in de buurt Treichvill in Abidjan. “Mensen moeten zich herinneren wat onze president heeft gezegd. Hij is onze president en we willen hem terug”, zegt Konan.

Gbagbo wordt beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid vanwege zijn rol in de postelectorale crisis van 2010/2011. Meer dan drieduizend mensen kwamen toen om door geweld. Dat laaide op nadat Gbagbo had geweigerd de overwinning van president Allassan Ouattara te erkennen.

Maar nu de verkiezingen in oktober 2015 dichtbij komen, is het de vraag welke rol het FPI, een van de belangrijkste politieke krachten in Ivoorkust, hierin gaat spelen. Het FPI heeft nog niet besloten of het mee zal doen aan de verkiezingen of kiest voor een boycot. In 2012 besloot de partij niet mee te doen aan de parlementsverkiezingen. En tot nu toe is er geen officiële presidentskandidaat.

In het Sportpaleis verzamelden zich afgelopen weekend ongeveer 2500 mensen die Gbagbo terug willen. Hoewel het niet de eerste FPI-bijeenkomst was sinds de postelectorale crisis, was het wel de eerste grote politieke bijeenkomst in Abidjan waarvoor toestemming werd verleend door de autoriteiten.

De ex-president mag dan, in afwachting van zijn proces, nog steeds in de gevangenis in Scheveningen zitten, zijn invloed op de partij is nog steeds groot. “Deze conventie is een eerbetoon aan Gbagbo”, zei Pascal Affi N’Guessan, de nieuwe voorzitter van de FPI. Zijn woorden werden gevolgd door luid applaus.
Affi N’Guessan drong er bij de regering op aan “te investeren in vrede” en te verzekeren dat er “vrede en veiligheid” komt voor elke Ivoriaan.

Dialoog

Henriette Broh is een hardliner die geen alternatief ziet voor Koudou, zoals Gbagbo door sommigen graag wordt genoemd. Ze is er zeker van dat Gbagbo in 2015 weer terug is in zijn land. “Hij zal snel vrijkomen. Dat is Gods wil. We weten het. Het Internationaal Strafhof heeft geen bewijs. Gbagbo zal terugkeren en de puinhoop opruimen die Ouattara heeft veroorzaakt. Dat zijn dieven. Ze hebben de verkiezingen gestolen en nu stelen ze ons geld”, zegt de vijftigjarige.

De huidige regering heeft volgens haar de economie “gekaapt” en doet aan vriendjespolitiek. “Er zou 10 procent economische groei zijn, maar daar merkt niemand wat van. De kosten van levensonderhoud zijn hoger dan ooit. De regering liegt”, zegt Anselme, een andere FPI-aanhanger, die weigert zijn achternaam te geven.

Sinds augustus heeft president Ouattara verschillende pogingen gedaan om een dialoog met de FPI aan te gaan. De oppositieleiders hebben diverse keren met de regering gesproken en er gaan continu onbevestigde geruchten dat er een nationale coalitieregering gevormd gaat worden.

De FPI-aanhangers zijn het verleden echter niet zomaar vergeten. Affi N’Guessan werd gearresteerd toen het bewind van Gbagbo in april 2011 viel. Hij werd op 6 augustus 2013 vrijgelaten. Zo’n honderd andere FPI-leiders die aanwezig waren op de conventie, werden eveneens vastgezet en later op borgtocht vrijgelaten of vluchtten naar het buitenland.

Nog steeds zitten er FPI-aanhangers vast. Anderen zeggen dat hun rekeningen bevroren zijn en dat ze illegaal uit hun huis zijn gezet. “Als we oprechte verzoening willen, moeten de gevangenen vrijgelaten worden”, zei Affi N’Guessan. Aanhangers van Ouattara eisen op hun beurt dat deze, in hun ogen “criminelen”, vast blijven zitten en dat het justitiesysteem “gevrijwaard blijft van politieke bemoeienis.”

Doudou Diene, een VN-expert op het gebied van mensenrechten die vorige week een bezoek bracht aan Ivoorkust, lijkt het daarmee eens te zijn. Zij riep op tot vervolging van geweldplegers. “Er is veel vooruitgang geboekt, maar er moet meer gebeuren op het gebied van politieke dialoog”, zei ze.

Bij een halte in het centrum van Abidjan staat de 25-jarige rechtenstudent Awa Konate op de bus te wachten. Hij vindt dat het FPI bij het politieke proces betrokken moet worden om een nieuwe gewelddadige crisis te voorkomen. “Ik heb niet op het FPI gestemd. Maar bijna 50 procent van de Ivorianen heeft dat wel gedaan. Dat moet je respecteren. Niemand zit te wachten op nog een crisis.

De regering en Gbagbo moeten in gesprek, zegt hij. “Er zouden geen mensen moeten sterven voor politici. We moeten ervoor zorgen dat dat nooit meer gebeurt. Maar we moeten de balans nog zien te vinden tussen straffeloosheid en het toelaten dat het FPI een constructieve oppositiepartij wordt.”