Peking heeft nog maar weinig invloed op starre Noord-Koreaanse buur - analyse

Het is niet dat de VS geen geweld willen gebruiken, maar ze hebben vooral schrik dat de gevolgen ervan niet te overzien zullen zijn, aldus de Chinese Volkskrant. De krant raadt Washington aan diplomatieke kanalen te volgen, want president Bush weet zelf wel dat het onschadelijk maken van de troepen van de tegenstrever zonder het gevecht aan te gaan, zoals Sun Tzu’s ‘De Kunst van het Oorlogvoeren’ beschrijft, de beste optie is. Dat lijkt overigens ook de strategie van China zelf.

China gold de afgelopen weken, toen de dreigementen tussen Washington en Pyongyang heen en weer vlogen, als de enige grootmacht die invloed zou kunnen uitoefenen op zijn stalinistische buur. Maar China wil duidelijk niet van die rol weten. Dat Pyongyang gisteren de deur op een kier zette voor een eventuele hernieuwing van eerdere afspraken met de VS, is dan ook niet de verdienste van Peking.

Volgens waarnemers houdt China zich vooral gedeisd omdat het niet in een wespennest wil terechtkomen. Het land is enerzijds oprecht bezorgd en tegen een confrontatie gekant - dat blijft de Chinese president Jiang Zemin herhalen. Woorden, niet wapens zijn het antwoord, verklaarde Zemin gisteren nog aan Dominique de Villepin, de Franse minister van Buitenlandse Zaken die op dienstreis is in China. Anderzijds zit Peking tussen twee vuren: zijn invloed op het eigenzinnige Pyongyang is eenvoudigweg helemaal niet zo groot als werd aangenomen, terwijl de relaties met de VS eigenlijk ook niet zo slecht zijn als officieel wordt beweerd.

Al sinds het begin van de economische hervormingen onder Deng Xiaoping kreeg Peking een dubbelzinnige relatie met Washington. Door de planeconomie te verlaten en de vrije markt te omarmen heeft China veel van het wederzijdse wantrouwen tegenover de VS weggenomen - al blijven er natuurlijk grote belangentegenstellingen bestaan.

Noord-Korea, volgens de officieël ideologie nog steeds een bondgenoot van China, blijft hoe langer hoe eenzamer achter. De Noord-Koreaanse economie zit meer dan ooit in het slop, terwijl Pyongyang zich ook politiek weer meer en meer isoleert. Waar tussen de Chinese officiële retoriek en de daadwerkelijke buitenlandse beleidsdaden soms een weldadige kloof ligt, blijft Noord-Korea hardnekkig de stalinistische lijn aanhouden, en dat ergert Peking.

Na het aanknopen van de diplomatieke relaties met Zuid-Korea werd ook de kloof tussen Noord-Korea en China wijder. De Chinese regering kon Pyongyang er niet van overtuigen de Chinese economische hervormingen te kopiëren. Dit, en de toevloed van Noord-Koreaanse vluchtelingen, verzuurt de relaties nog meer.

Toch zal China niet toestaan dat iets aan de regionale status quo wordt veranderd door een Amerikaanse demarche om - bijvoorbeeld - de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il omver te werpen.

Inmiddels oogst Washington kritiek op wat eveneens als een starre houding wordt omschreven in zijn Noord-Korea-politiek. Het beleid van de harde lijn heeft de situatie alleen maar doen escaleren, zegt de Chinese analist Hu Xuan in het Chinees Dagblad. Het feit dat vorige dinsdag Japan en Zuid-Korea in een communiqué te kennen gaven dat Washington toch nog wil praten, is volgens critici ongeloofwaardig.