Pentagon probeerde folterpraktijken juridisch in te dekken

Volgens de Wall Street Journal werd het document – naar verluidt 100 bladzijden lang – geschreven als een reactie op de geringe resultaten die ondervragers boekten bij de strijders van al-Qaeda en de Taliban die worden vastgehouden op de basis van Guantánamo. Een groot deel van de tekst behandelt juridische aspecten van allerlei ondervragingstechnieken. Maar volgens de Wall Street Journal komt de belangrijkste boodschap van het document erop neer dat de beperkingen die normaal gelden bij de behandeling van gevangenen, ondergeschikt zijn aan “het verkrijgen van informatie die cruciaal is voor de bescherming van duizenden Amerikaanse burgers.”

Verder worden mogelijke argumenten aangevoerd die de daders van folterpraktijken kunnen inroepen om zich rechtvaardigen: van de “noodzaak” van het inzetten van dergelijke methodes om een aanval te voorkomen tot het opvolgen van “bevelen van hogerhand”. Dergelijke argumenten gaan in tegen de VN-Conventie tegen folteringen, die in 1994 geratificeerd werd door de VS. Die stelt dat geen uitzonderlijke omstandigheden kunnen worden ingeroepen als een verschoningsgrond voor folteringen. En zelfs in de handboeken die Amerikaanse soldaten gebruiken, staat dat bevelen van superieuren om iemand te folteren, genegeerd moeten worden.

In de tekst die het Pentagon deed opstellen wordt ook geargumenteerd dat de Amerikaanse president in zijn functie als opperbevelhebber bijna onbeperkte bevoegdheden geniet in verband met oorlogsvoering en daarbij nauwelijks gebonden is door Amerikaanse wetten en internationale verdragen.

Het document werd geschreven door een werkgroep die werd samengesteld door de juridische adviseur van het Pentagon, William Haynes. Vorig jaar in juni verzekerde die in het congres nog dat het Amerikaanse leger volledig kan beantwoorden aan de bepalingen van de VN-Conventie tegen Folteringen uit 1984.

De gedeeltelijke publicatie van het document valt samen met groeiende kritiek op het Pentagon: het Amerikaans ministerie van Defensie zou alles in het werk stellen om de omvang van de misbruiken waaraan Amerikaanse soldaten zich te buiten gingen in Afghanistan, Irak en op de Amerikaanse legerbasis in Guantánamo in het duister te houden. Het Pentagon heeft zes onderzoeken ingesteld naar de behandeling van gevangenen in Irak en Afghanistan, maar daarbij wordt niet gekeken naar de rol die hoge officieren of ambtenaren van het Pentagon eventueel hebben gespeeld of beleidsdocumenten waarin misbruiken of folterpraktijken zouden worden aangemoedigd.(PD)