Peruaans horrorcentrum geeft geheimen prijs

De voorbije week ontdekten de Peruaanse autoriteiten opnieuw elf lijken in Los Cabitos, waarmee het totaal op 97 komt. De verwachting is dat er nog veel meer gevonden zullen worden. Volgens journalist Ricardo Uceda, die in 2004 een boek schreef over “de geheime begraafplaatsen van het leger”, liggen er minstens 500 lichamen begraven. Luis Bromley, voormalig directeur van het Instituut voor Forensische Geneeskunde, denkt zelfs dat er duizend lichamen liggen.

Ontvoerd, gefolterd en vermoord

Los Cabitos, in de stad Huamanga, was het militaire hoofdkwartier voor de zuidelijke regio Ayacucho. De legerleiding coördineerde van daaruit de operaties tegen de maoïstische rebellen van het Lichtend Pad.

De Waarheids- en Verzoeningscommissie, die de interne oorlog onderzocht, had in haar slotrapport in 2003 al aangegeven dat in Los Cabitos buitengerechtelijke executies hadden plaatsgevonden. Ze pleitte voor een onderzoek naar 135 personen die er van 1983 tot 1985, een van de gruwelijkste periodes in de oorlog, gefolterd en vermoord waren.  

Het gerecht begon daarop de terreinen van de militaire basis te onderzoeken. Het vertrok van aanwijzingen van ex-militairen en van gevangenen die hadden kunnen ontsnappen.

Verkoolde botresten

Volgens ex-militairen beschikte Los Cabitos over crematoria. In het boek van Ricardo Uceda getuigde een voormalige agent van de militaire inlichtingendienst dat hij in 1985 opdracht had gekregen van zijn oversten om de begraven lichamen op te graven en te verbranden en zo alle sporen naar de executies uit te wissen. Vorig jaar vonden experts vier ovens met verkoolde botresten.

Het Politiek-Militair Commando van Ayacucho stond van 1983 tot 1985 onder bevel van de generaals Clemente Noel, Wilfredo Mori en Adrián Huamán. Mori en Huamán staan nu terecht op beschuldiging van mensenrechtenschendingen, Noel is ondertussen overleden.

Volgens bronnen bij het openbaar ministerie werden bij de recente opgravingen schedels gevonden met gaten die veroorzaakt zijn door kogels van FAL-geweren, een type dat het leger gebruikte in de jaren tachtig. “In de meeste gevallen werden ze van op korte afstand geëxecuteerd.” Het gerecht probeert via DNA-onderzoek de identiteit van de lichamen te achterhalen.

Uit de getuigenissen in Uceda’s boek blijkt dat een van de verbrande lichamen dat van Eladio Quispe Mendoza was. Advocaat Karim Ninaquispe spande in 2005 een proces aan tegen de verantwoordelijken voor de verdwijning van 55 personen, waaronder Quispe. “De eerste jaren van de interne oorlog, van 1983 en 1985, was Los Cabitos het belangrijkste clandestiene centrum waar verdachten verdwenen, gefolterd werden, buitengerechtelijk geëxecuteerd en begraven werden”, zegt Ninaquispe. “Het was een echt horrorcentrum.” Volgens de advocaat werden de folter- en executiepraktijken goedgekeurd door de hoogste legerleiding.