Pil en condoom blijven taboe, ook voor Arroyo

In haar toespraak van 26 januari nam Arroyo de woorden condoom of pil niet in de mond. Maar de bisschoppen en de clerus, die net in Manila waren voor de vierde Wereldvergadering over Families, interpelleerden de president toch met een zekere urgentie over de kwestie. Of het gebruik van de woorden moderne technologie en bewuste keuze betekende dat Arroyo haar verzet tegen voorbehoedsmiddelen en abortus opgaf? Het standpunt van de Filippijnse president, een vrome gelovige, viel immers al jaren samen met dat van de Rooms-katholieke Kerk: gezinnen moeten zien dat ze niet te veel kinderen krijgen door onthouding, de kalendermethode en coïtus interruptus. De overheid raadt mensen die anticonceptiva willen gebruiken aan om niet naar openbare gezondheidscentra te gaan maar zich te wenden tot ngo’s die actief zijn op het vlak van gezinsplanning.

Die ngo’s waren er als de kippen bij om Arroyo’s speech te interpreteren als de geboorte van een beleid voor geboortebeperking. De president had in haar toespraak van 26 januari immers voor het eerst een duidelijke verband gelegd tussen de bevolkingsgroei op de Filippijnen en de armoede. De bevolking explodeerde er de laatste decennia tot 80 miljoen en experts voorspellen dat ze tegen 2025 nog eens verdubbelt.

Zou ze eindelijk de koe bij de horens vatten en iets ondernemen tegen deze belangrijke oorzaak van armoede?, vroeg columnist Willy Ng van de krant ‘Manila Bulletin’ zich af. Vermits Arroyo niet meedoet aan de verkiezingen (van 2004), moet ze katholieke stemmers niet vrezen en kan ze doen wat het best is voor het land, vrij van druk en beïnvloeding.

Maar Arroyo drukte die hoop enkele dagen later zelf de kop in. De president herhaalde dat ze geen voorstander is van het gebruik van technologische voorbehoedsmiddelen. De term moderne technologie verwees naar de nieuwe middelen om de natuurlijke gezinsplanning te promoten. Wat de president bedoelt met verantwoordelijk ouderschap is een periode van twee tot drie jaar tussen de kinderen, voegde Tomas Osias, de voorzitter van de Commissie Bevolking, daaraan toe. Osias benadrukte dat er niets nieuws onder de zon is in Arroyo’s verklaring, behalve dan de erkenning dat er een link bestaat tussen armoede en bevolkinggroei.

Het is koffiedik kijken of Arroyo ook iets zal doen met die macro-economische vaststelling. Alberto Romualdez, een voormalig topman bij de Wereldgezondheidsorganisatie, gelooft dat Arroyo zal blijven bij de natuurlijke methodes voor gezinsplanning zoals goedgekeurd door de katholieke Kerk. Zo steunt de overheid een ‘opvoedingsprogramma over vruchtbaarheid’ van Couples for Christ, een kerkelijke groep die gekant is tegen de pil en het condoom.

Uit een onderzoek van de Commissie Bevolking blijkt dat een meerderheid van de Filippijnse ouders één kind minder had gewild. Een gemiddeld gezin heeft vier tot vijf kinderen en gezinnen met 13 kinderen en meer zijn geen uitzondering. Ondanks het feit dat de regering tegen is, gebruikt toch een derde van de Filipino’s anticonceptiemiddelen. Het gebruik van de pil en het condoom stegen vorig jaar waarschijnlijk lichtjes. Een onderzoek van het Nationaal Bureau voor Statistiek toont dat het aantal mensen dat moderne methodes voor gezinsplanning gebruikt van 2001 naar 2002 steeg van 31 naar 35 procent. Daarmee bedoelen de statistici de pil, het condoom, sterilisatie, injectie, het spiraaltje, zaaddodende crèmes en … de periodieke onthouding aan de hand van de thermometermethode.