“PKK wil wapens neerleggen”

“We zijn klaar om een democratische oplossing te vinden voor de vrede in Turkije, een oplossing binnen de huidige grenzen van Turkije”, gaat Karayilan verder in het interview, dat plaatsvond op een “geheime plaats in de bergen van Noord-Irak”.

Karayilan, de feitelijke leider van de PKK sinds de arrestatie van oprichter Abdullah Öcalan tien jaar geleden stelt naar Iers voorbeeld een onmiddellijk staakt-het-vuren en de ontwapening van de Koerdische rebellen voor. De PKK zou ook geen onafhankelijke staat meer willen voor de 12 miljoen Koerden – tot hiertoe een centrale eis van de rebellengroep. Er zou wel een Koerdisch parlement moeten komen in Turkije, wat de Koerden een zekere mate van zelfbestuur zou opleveren.

Deadline 1 juni

Begin mei had Karayilan zijn voorstel voor het eerst uit de doeken gedaan in een reeks interviews die verschenen in de Turkse krant Milliyet. Karayilan zei tegen de Turkse interviewer dat hij ten laatste op 1 juni een reactie van de Turkse regering wil. Intussen heeft hij de 6.000 strijders van de PKK opgedragen om zich nog alleen “passief te verdedigen”.
Turks-nationalistische politieke partijen geloven niet in het voorstel van de PKK. Ze bestempelen het als populistisch. Het Turkse leger zet zijn operaties tegen de opstandelingen in het oosten van het land voort. Dat levert de regering in Ankara kritiek op van de Democratische Samenlevingspartij (DTP), een grotendeels Koerdische partij. Emine Ayna, een van de partijkopstukken, vindt dat de Turkse regering misbruik maakt van het eenzijdige staakt-het-vuren. “Wanneer op 1 juni de wapenstilstand afloopt, zullen de PKK-strijders zeggen dat zij woord hebben gehouden, maar dat het geen oplossing opleverde.”
Binnen de regering geloven sommige politici dat er zich misschien een “historische kans” aandient. De tijd lijkt er alvast rijp voor. De Turkse president Abdullah Gül noemde de Koerdische kwestie onlangs “het grootste probleem van Turkije”.

“Terroristische organisatie”

De PKK nam in 1984 de wapens op tegen de Turkse staat. Haar beruchte leider, Abdullah Öcalan, werd in 1999 door een Turkse eenheid voor speciale operaties in Kenia opgepakt. Hij zit nu gevangen op het eiland Imrali.
Het Turkse leger antwoordde sinds het einde van de jaren 80 met grof geweld op de aanslagen van de PKK. Meer dan 4000 Koerdische dorpen werden met de grond gelijk gemaakt. Bij het conflict tussen de PKK en het Turkse leger zijn al naar schatting 30.000 mensen omgekomen.

Taal en cultuur

Veel Turkse Koerden hopen vooral op de volledige erkenning van hun taal en cultuur. Tot voor enkele jaren was het gebruik van de Koerdische taal verboden in Turkije. De voorbije jaren kwamen er radio- en tv-uitzendingen in het Koerdisch en sinds begin dit jaar is er TRT-6, een openbare televisiezender in het Koerdisch. Maar de Koerden willen meer. Onderwijs en bestuur in de eigen taal staan voorop in het eisenpakket dat de PKK meeneemt naar de onderhandelingstafel. Tenminste als de Turkse regering de uitgestoken hand van de Koerden aanneemt.