Platteland in de ban van protest tegen Lima

Vorige maand moest de Peruaanse regering in het zuiden van het land de
verkoop van twee stroombedrijven aan het Belgische nutconcern Tractebel
opschorten na gewelddadige protesten tegen die privatiseringspolitiek. In de
Amazioneregio vormen de vernietiging van cocaplantages en nieuwe maatregelen
in verband met de exploitatie van waardevolle boombestanden de steen des
aanstoots. Ook notenrapers, koffie- en rijstboeren en inwoners van gebieden
waar olie in de ondergrond zit, laten hun onvrede blijken met beslissingen
die in Lima worden uitgedokterd.

In een langgerekt bosgebied van de zuidoostelijke stad Puerto Maldonado tot
de belangrijkste cocaregio in het centrum van het land, laten houthakkers en
kleine boeren al sinds eind juni van zich horen. Tussen 26 en 28 juni werd
in de provincie Madre de Dios een ‘mahonieoorlog’ uitgevochten. Zelfstandige
houthakkers die aan de kost komen door illegaal gekapt mahoniehout te
verkopen, verzetten zich tegen een wet die volgens hen de grote bedrijven
bevoordeelt bij het toekennen van kapconcessies. In Puerto Maldonado, de
hoofdstad van Madre de Dios, werden overheidsgebouwen in brand gestoken. Bij
de schermutselingen tussen de betogers en de ordediensten vielen één dode en
een twintigtal gewonden. Na twee dagen konden 600 agenten van de
oproerpolitie die vanuit Lima waren ingevlogen de orde herstellen. De
regering heeft beloofd de nieuwe wet op de kapconcessies te bespreken met
vertegenwoordigers van de houthakkers.

De cocaboeren in het centrale Amazonegebied begonnen ook al eind juni hun
ongenoegen kenbaar te maken door belangrijke wegen te blokkeren. Hun
protesten bereikten tussen 3 en 5 juli een gewelddadig hoogtepunt. De boeren
eisen dat er een einde komt aan de bestrijding van cocaplantages door
sproeibeurten met ontbladeringsmiddelen vanuit de lucht. Ondanks een akkoord
dat minister van Landbouw Alvaro Quijandría bereikte over de stopzetting van
de gewelddadige protesten, blijft de toestand er zeer gespannen. Onder druk
van de betogers kondigde de regering aan de vernietiging van cocaplantages
op te schorten. Er wordt een gemengde commissie opgezet om een vergelijk uit
te werken. Vanuit de VS kwam er meteen veel kritiek op die beslissing.

In het noordenoosten lijkt een sociale uitbarsting ook steeds dichterbij te
komen, wat president Alejandro Toledo er toe aanzette zelf naar de
junglestad Iquitos te reizen om te gemoederen tot bedaren te brengen. De
inwoners van de streek rond Iquitos ergeren zich onder meer aan de
onbevredigende oplossing van een oud grensgeschil met Ecuador. Ze eisen dat
Peru een akkoord met Ecuador opzegt dat in 1998 een einde maakte aan het
smeulende conflict tussen beide landen. Iquitos, het hart van een afgelegen
streek die dunbevolkt is maar rijk aan bodemschatten, voelt zich vergeten en
benadeeld door de politici in Lima. Bij zijn bezoek aan Iquitos trachtte
Toledo zalf op die wonde te strijken door er lintjes door te knippen van een
reeks nieuwe openbare infrastructuurwerken en door een verlaging van de
stroomtarieven aan te kondigen.

Maar net als in het oosten van het land lijkt het bestand in het noorden
niet lang te zullen houden. Steeds meer groepen beginnen hun onvrede te
uiten. Koffie- en rijstboeren uit de centrale oerwoudregio, notenrapers uit
de omgeving van Puerto Maldonado en inwoners van de gebieden in het noorden
waar olie in de ondergrond zit, morren dat de regering geen oor heeft voor
hun eisen. Op 17 en 18 juli vindt er in de twee regio’s een algemene
staking plaats die kan uitlopen op een echte krachtmeting met de federale
overheid.