‘Politiek negeert economische waarde biodiversiteit’

In 2006 was het Stern Review nodig om regeringen en bedrijfsleven ervan te overtuigen dat de strijd tegen de klimaatverandering veel minder kostbaar is dan het negeren van de opwarming van de aarde. In een soortgelijk rapport wordt nu de aandacht gevestigd op de kosten die het verlies van biodiversiteit met zich meebrengt: naar schatting zo’n 78 miljard dollar (50 miljard euro) per jaar.
“De ontwikkelingslanden zullen de ontwikkelde landen nooit kunnen bijbenen als het verlies aan biodiversiteit in het huidige tempo doorgaat”, zei Pavan Sukhdev, hoofdauteur van het rapport. “Armoede kan niet effectief bestreden worden als de ecosystemen worden aangetast.”
Tijdens de conventie in Bonn werd een voorlopige versie van het rapport ‘The Economics of Ecosystems & Biodiversity’ gepubliceerd. Het Wereldnatuurfonds (WNF) sprak van een ‘lang uitgestelde erkenning dat biodiversiteit een belangrijke factor in ontwikkeling is.”
Biljoenen dollars schade
Biodiversiteit is een term die staat voor alle levende soorten. De natuur voorziet ons van voedsel, vezels, water en lucht. In het huidige economische systeem worden die bijdragen niet gewaardeerd als resultaat van gezonde ecosystemen. Vaak wordt het als meer winstgevend gezien om de systemen te verstoren voor winst op korte termijn, stelt het rapport.
‘Business as usual’ zal leiden tot het verlies van natuurgebieden met een omvang die overeenkomt met de oppervlakte van Australië - meer dan 7,5 miljoen vierkante kilometer - in 2050. Binnen een generatie zal 60 procent van de koraalriffen verdwenen zijn, waardoor de visindustrie (waar 80 tot 100 miljard dollar in omgaat) geruïneerd zal worden, voorspelt het rapport. Vis is de belangrijkste bron van proteïnen voor ongeveer een miljard mensen, zei Sukhdev. Volgens hem kan de schade die dan ontstaat, in de biljoenen dollars lopen.
“We vinden het nog steeds moeilijk om de waarde van de natuur te schatten”, zei hij. “Dat gebrek aan waardering is een onderliggende oorzaak van de afbraak van ecosystemen en het verlies aan biodiversiteit.”
Haïti
De studie, die werd verricht in opdracht van de Europese Unie en de Duitse regering, is het grootste onderzoek tot nu toe naar de economische impact van ecologische schade. Een weinig verrassende uitkomst is dat de armste mensen en landen het meest afhankelijk zijn van de natuur. Zij ondervinden dan ook de meeste schade van het verlies aan biodiversiteit.
Haïti is een schoolvoorbeeld waaruit blijkt hoe belangrijk biodiversiteit is. Het land kapte vrijwel alle bossen om het hout te gebruiken als brandstof. Daardoor ging veel vruchtbare grond verloren door erosie. Haïti heeft te maken met verwoestende overstromingen omdat er geen natuurlijke barrières zijn die het water tegenhouden. Negentig procent van de kinderen in Haïti lijdt aan ziekten die veroorzaakt worden door vervuild water, zei Sukhdev. “De Millenniumdoelen kunnen niet gehaald worden als er niets wordt gedaan tegen het verlies aan biodiversiteit.”
De Millenniumdoelstellingen zijn afspraken die in 2000 zijn gemaakt door regeringsleiders van 189 landen. In die doelstellingen is onder meer vastgelegd dat voor 2015 armoede, ziekten zoals aids en honger in de wereld aanzienlijk moeten zijn teruggebracht.
Economische fictie
Dat de eenzijdige focus op het bruto nationaal product door beleidsmakers en de industrie schadelijk is voor de natuur en zelfs de menselijke welvaart, vooral in ontwikkelingslanden, wordt door sommige economen al jaren benadrukt, stelt het rapport. Maar de meeste economen waagden zich er niet aan om op Moeder Natuur een concreet prijskaartje te plakken.
Volgens Sukhdev is deze poging dat wel te doen, niet bedoeld om de natuur te reduceren tot dollars en centen. “De natuur draagt belangrijke culturele en spirituele waarden in zich.” Het is eerder een poging de diensten die de natuur levert een economische waarde te geven en zo wat “realiteit” te brengen in de “economische fictie” die de wereld beheerst.
In het tweede, nog te verschijnen, deel van Sukhdevs rapport zullen concrete aanbevelingen worden gedaan over hervormingen van economische modellen en beleid. Dat rapport wordt in 2010 gepresenteerd tijdens de CBD-conferentie in Nagoya, Japan.
De conferentie in Bonn, die vrijdag werd afgesloten, trok meer dan 6.000 vertegenwoordigers uit 70 landen. De 168 landen die eerder de Conventie over Biodiversiteit ratificeerden, werden het deze week eens over een tijdschema waarbinnen toegang tot genetische bronnen en een eerlijke verdeling van de opbrengsten daarvan, geregeld worden. Binnen twee jaar moet hiervoor een ‘regime’ zijn vastgelegd. Een van de doelstellingen van dit regime is het tegengaan van biopiraterij, zoals het gebruik van inheemse planten en dieren zonder toestemming.