Portugal vindt geen migranten meer

Volgens prognoses die het Nationaal Instituut voor de Statistiek deze week verspreidde, zal Portugal tegen 2060 ruim 2 miljoen inwoners minder tellen dan de 10 miljoen die het vandaag heeft, als het er niet in slaagt migranten aan te trekken.
 
Pedro Góis, onderzoeker van het Centrum voor Sociale Studies van de Universiteit van Coimbra, merkt dat steeds meer migranten, vooral Oekraïners, Portugal verlaten.

Alle experts maken zich zorgen over de gevolgen van deze evolutie. Immigranten zijn nu al verantwoordelijk voor een op tien geboortes in Portugal. En “de immigratie is nu goed voor 6 procent van het bruto binnenlands product, een enorm percentage”, zegt Eduardo Sousa Ferreira, professor economie aan de Universiteit van Lissabon. Bovendien heeft Portugal nu al een sterke verarmde en verouderde bevolking en dreigt de sociale zekerheid te kapseizen door de uittocht van migranten.

Uittocht naar Spanje

De uittocht begon al in 2006, toen Portugal het economisch moeilijk begon te krijgen. Velen gingen in buurland Spanje werken maar sinds eind 2008 gaat het ook daar minder goed. En bovendien is er nu zware concurrentie van duizenden Spaanse werklozen die jobs in de landbouw aanvaarden waar ze vroeger hun neus voor ophaalden.

Volgens de Portugese vreemdelingendienst SEF telde het land eind 2007 420.189 immigranten, vooral Brazilianen en Oekraïners. Daar komen nog de immigranten zonder papieren bij. Volgens Manuel Solla van de Nationale Commissie voor de Legalisering van Immigranten zijn dat er 55.000 tot 75.000, volgens andere migrantenorganisaties 200.000.

De regering van de socialist José Sócrates reikt geen verblijfsvergunningen uit aan migranten die zonder geldige papieren het land zijn binnengekomen maar toch een arbeidscontract hebben en belastingen en sociale bijdragen betalen. Dat is een zware fout, vinden zowel professor Sousa Ferreira als Manuel Solla.

Ze hebben ook kritiek op de recente regeringsmaatregel om het aantal migranten dat het land mag binnenkomen te beperken van 8.600 tot 3.800 per jaar. Ook binnen zijn eigen Socialistische Partij werd Socrates daarvoor onder vuur genomen. Zulke quota werken niet, vinden Solla en Sousa Ferreira. “Het enige wat men daarmee wint zijn enkele stemmen van mensen die de immigranten als een gevaar zien”, zegt Solla. “Ze dienen om de mensen de illusie van controle te geven”, zegt Soussa Ferreira. “Om de Portugezen ervan te overtuigen dat ze rustig kunnen slapen, dat de regering niet toestaat dat iemand hun werk afneemt.”

Xenofobie

Volgens Pedro Góis moet nu eerst de xenofobie worden aangepakt, die steeds vaker de kop opsteekt en aangemoedigd wordt door kleinere partijen die zich openlijk tegen immigratie uitspreken. Als Portugal “tekenen van racisme en xenofobie begint te vertonen, dan zullen ook de geschoolde migranten vertrekken”, waarschuwt hij.

“De politieke leiders hebben de plicht die uitingen van nationalisme en racisme te kalmeren”, zegt ook Leston Bandeira van de Portugese Vereniging voor Demografie. “Je merkt die xenofobie vooral bij de armste lagen van de bevolking omdat die de immigrant als een concurrent zien. En dat is hij niet. Hij is een belangrijke garantie voor onze geografische dynamiek.”

Volgens cijfers van Eurostat zullen de EU-landen tot 2035 groeien dankzij de immigratie. Maar “vanaf 2035 zal de immigratie niet meer volstaan en zal er grote concurrentie ontstaan tussen de landen om zoveel mogelijk buitenlandse werkkrachten aan te trekken”, waarschuwt Bandeira.