Protectionisme spookt boven Europa

Naast banken, investeerders en consumenten lijken nu ook de Europese instelingen niet onaangetast uit de financiële crisis te komen. Tsjechië heeft als huidig EU-voorzitter de ondankbare taak om de onderhandelingen over een geschikt crisisbestel voor Europa vorm te geven. Eén van de zwaarste dobbers wordt het organiseren van een debat over protectionisme in Europa. Hiervoor werd op 1 maart een vergadering vastgelegd die exclusief aan dit thema gewijd is.
Het afgeschermen van de nationale economie is in strijd met de grondbeginselen van de Europese Unie die voorzien in een vrij betalingsverkeer van goederen en personen tussen de lidstaten. Maar in perioden van crisis zijn er steeds weer lidstaten die de schaapjes al sneller op het droge willen hebben.

Sarkozy als aanstoker

De meest besproken herder in het dossier is Frans president Nicolas Sarkozy die onlangs voorstelde om overheidssteun uit te reiken aan Franse autobedrijven Renault en Peugeot-Citroën op voorwaarde dat zij terugkomen naar het moederland. Daarmee strooide hij zand in de ogen van de eurocraten, die geloven dat subsidies de werking van de vrije markt verstoren.
Vooral Tsjechië zit hiermee aardig in de rats. Enerzijds komt de vestiging van enkele Franse autoconstructeurs in Tsjechië op de helling te staan. Anderzijds moeten zij als EU-voorzitter weten te anticiperen op de ontstane controverse die door Sarko’s uitspraken in een stroomversnelling is beland.

Diplomatieke rel

De verwachtingen van de autosector zijn bovendien niet bepaald rooskleurig. In januari werden er al 27% minder personenwagens registreerd, wat betekent dat de autoproductie aanzienlijk zal moeten worden afgeslankt. Als voorzorg heeft Frankrijk deze bedrijven een cashinjectie 3 miljard euro beloofd indien de Franse productielijnen en werknemers intact blijven. Opnieuw haalde Sarkozy de woede van de Tsjechen op de hals.
Europees Commissaris voor Mededinging Neelie Kroes neemt afstand van het Franse reddingsplan. ‘De Europese Unie wil echte jobs creëren die uitzicht bieden op de toekomst. Geen jobs die enkel bestaan zo lang ze belastinggeld opleveren. Er is leiderschap nodig dat het afkopen van multinationals en het stelen van jobs bij de buren niet toelaat.’
Robert Fico, premier van Hongarije gaat nog verder : ‘Voorstellen tot protectionisme helpen niemand vooruit. Als een land zich zo brutaal als Frankrijk gedraagt, sturen wij Gaz de France ook naar huis.’ 

Als Frankrijk zich zo gedraagt, sturen wij Gaz De France ook naar huis.

Neerwaarts spiraal

Maar Frankrijk is lang niet het enige land dat zijn nationale belangen boven die van Europa plaatst. In Italië heeft premier Berlusconi het Turijnse afwaswaterbedrijf Indesit een subsidiëring van 2 miljard euro voorgesteld om de geplande delokalisatie naar Polen op te schorten.
Ook in het Verenigd Koninkrijk probeert Minister van Volksgezondheid Alan Johnston een Europese wet aan te passen die buitenlandse bouwbedrijven toelaat om tegen een lagere verloning bouwcontracten in de wacht te slepen.
Ten slotte hebben ook reddingsacties van Europese banken door de overheid een protectionistisch tintje gekregen. Vaak werd immers vastgesteld dat banken slechts een overheidsinjectie kregen indien zij enkel geld zouden ontlenen op de binnenlandse markt.
Volgens Europese Commissievoorzitter Juan Manuel Barroso is dit een zorgwekkend vaststelling. ‘Als één land alleen aan zichzelf begint te denken, zullen de andere ongetwijfeld volgen. De Europese Unie moet oppassen dat ze hierdoor niet in een neerwaartse spiraal belanden.