Q&A: waarnemersmissie in Syrië

Terwijl het geweld tegen burgers in Syrië aanhoudt, ondertekende het Baath-regime onlangs een akkoord om buitenlandse waarnemers van de Arabische Liga in het land toe te laten. Vorige week arriveerde reeds een eerste groep observatoren in Syrië en op 27 december bereikte een team van waarnemers de stad Homs, een belangrijk centrum van verzet tegen het bewind van president Bashar al-Assad. Met een Q&A plaatst MO* de waarnemersmissie van de Arabische Liga voor u in perspectief.

  • syriana2011 Opposanten van het Syrische Baath-regime verzamelen in de straten van Damascus. syriana2011

Dat de situatie in Syrië er steeds grimmiger op wordt, blijkt onomwonden uit een aantal recente gebeurtenissen. Zo vielen er de voorbije week minstens 23 burgerslachtoffers bij een aanval van het Syrische leger op het dorp Kfar Owaid in de provincie Idlib, een regio die al enkele weken het toneel vormt van gewelddadige confrontaties tussen de Syrische veiligheidsdiensten en opposanten van de regerende Baath-partij. Naast burgers lieten bij de raid op Kfar Owaid ook veertien veiligheidsagenten van president al-Assad het leven toen ze in een hinderlaag liepen.

Afgelopen vrijdag kwamen in de hoofdstad Damascus zeker veertig mensen om bij twee zelfmoordaanslagen tegen het staatsveiligheidsapparaat.  In de rebellenstad Homs vielen minstens 25 doden bij zware gevechten tussen het leger en tegenstanders van het bewind van president Bashar al-Assad.

De escalatie van het geweld, waarbij nu ook de opposanten van het Baath-regime de wapens lijken op te nemen, komt op een moment dat waarnemers van de Arabische Liga na wekenlang aandringen voor het eerst toegang krijgen tot Syrië.

Wie maakt deel uit van de waarnemersmissie in Syrië?

De waarnemersmissie gaat uit van de Arabische Liga, een regionale organisatie van 22 Arabische en islamitisch-Afrikaanse landen waarvan ook Syrië deel uitmaakt. De totale delegatie die de Liga uitstuurt bestaat uit 150 observatoren, waaronder zich zowel een voorbereidend team van juridische, administratieve en veiligheidsdeskundigen als mensenrechtenexperts bevinden. Volgens Reuters zijn momenteel reeds vijftig waarnemers in Syrië aanwezig. Aan het hoofd van de missie staat generaal Mohammed Ahmed Moestafa al-Dabi, de voormalige leider van de Soedanese militaire inlichtingendiensten.

Wat is de doelstelling van de missie?

Het doel van de waarnemersmissie bestaat erin om toe te zien op de uitvoering van een vredesplan dat de Arabische Liga begin november van dit jaar voorstelde en dat het Syrische regime -mits enkele amendementen- onlangs aanvaard heeft. Dit plan, dat een einde moet maken aan het aanhoudende geweld in Syrië, stipuleert dat Damascus haar ordetroepen uit de straten zal terugtrekken, in dialoog zal treden met de oppositie, gedetineerde demonstranten zal vrijlaten en mensenrechtenactivisten en journalisten in het land zal toelaten.

Buitenlandse journalisten en waarnemers zijn sinds het begin van de volksopstanden tegen het Baath-regime, die in maart van dit jaar in het kielzog van de Arabische lente in Tunesië, Egypte en Libië uitbraken, niet langer welkom in Syrië. President al-Assad heeft de komst van waarnemers van de Arabische Liga in het verleden een aantal keer afgeblokt, maar stemde onlangs dan toch in met een internationale observatiemissie.

Waarom krijgen waarnemers van de Arabische Liga nu plots wèl toegang tot Syrië?

Critici en opposanten wijzen erop dat bij het voornemen van het Syrische regime om internationale waarnemers op haar grondgebied toe te laten grote vraagtekens geplaatst kunnen worden. Ze zijn er niet van overtuigd dat al-Assad zijn land volledig wil openstellen en de bloedige onderdrukking van zijn bevolking daadwerkelijk een halt wil toeroepen. Volgens hen is de aanvaarding van het vredesakkoord slechts een kunstgreep om tijd te winnen en strengere internationale sancties af te blokken.

De Arabische Liga handhaaft reeds zware sancties tegen Syrië voor de aanhoudende repressie van het volksprotest, die volgens cijfers van de Verenigde Naties al ruim 5000 doden heeft geëist. Zo werd in november besloten om alle financiële en commerciële transacties met de Syrische overheid stop te zetten en de tegoeden van het regime bij banken in de andere lidstaten van de Arabische Liga te bevriezen. Ook werd Syrië als lid van de Liga formeel geschorst. Het is uitzonderlijk dat dergelijke maatregelen tegen een lidstaat genomen worden.

Wat zijn de belangrijkste hinderpalen voor het slagen van de missie?

De belangrijkste drempel voor het welslagen van de waarnemersmissie wordt allicht de houding van het Baath-regime. al-Assad beloofde in het verleden reeds meerdere keren om het vredesplan van de Arabische Liga te aanvaarden, maar veegde de goede voornemens telkens opnieuw van tafel. Dat het leger de afgelopen dagen nog zo fors uithaalde, doet volgens critici alvast weinig goeds vermoeden over de ware bedoelingen van het regime en - daarmee samenhangend - de slaagkansen van de missie.

Volgens het hoofd van de waarnemersmissie, Moestafa al-Dabi, verleent het Syrische regime tot nu toe haar medewerking aan de missie. De oppositie laat echter een ander geluid horen. Zij wijzen erop dat de reeds aanwezige waarnemers ‘gevangenen van het Syrische systeem’ zijn omdat het regime verantwoordelijk is voor hun transport. Burhan Ghalioun, de voorzitter van de Syrische Nationale Raad, het overkoepelend orgaan van de oppositie, verklaarde dat de observatoren in Homs als het ware gegijzeld worden in hun hotel. Ze kunnen volgens Ghalioun niet vrij in de stad rondlopen en krijgen van de Syrische autoriteiten niet de benodigde logistieke middelen om zich naar de bestookte wijken, zoals Baba Amr, te begeven.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.