Queer Pride in Tsjechië: 'Wij hebben wel degelijk iets te vieren'

Nadat zo’n 400 mensen de straten van Tabor innamen met de Pride was er een Queer Festival in kunstencentrum CESTA met onder meer concerten en workshops DIY seksspeeltjes en lichaamsbewustzijn. Hilary Binder van de organisatie vertelt.
De stad leek op alles voorbereid, maar het bleef rustig. Een heel verschil met vorig jaar in Brno toen de Pride vervroegd werd gestopt door aanvallen van neonazi’s.
Binder: Alles is ongelooflijk vlot verlopen. De staatspolitie had 500 mensen in en rond Tabor, maar uiteindelijk hoefden ze maar 250 mensen in te zetten. De fascisten waren alles bij elkaar maar met een vijftigtal. Dat is voor hen een tegenvaller want ze verwachtten dubbel zoveel mensen. Zeker nu extreem-rechts zo erg opgang maakt in het land is die lage opkomst erg belangrijk. De verklaring ligt deels in de locatie; Zuid-Bohemen heeft geen traditie van activisme, van links noch van rechts. Bovendien hadden de neonazi’s andere prioriteiten zaterdag. Vorige week werden een aantal van hun leiders gearresteerd en er was een demonstratie voor hun vrijlating in Brno gelijktijdig met de Pride in Tabor.
Ook vanuit religieuze hoek was er niet echt oppositie.
Binder: Nee. Er was een man die rondliep met een bord met daarop ‘homoseksualiteit is een misdaad’, maar dat was alles. Je moet niet vergeten dat Tsjechie min of meer een agnostisch land is, de situatie is hier heel anders dan in Polen of Rusland waar er een grote groep van fundamentalistische christenen is.
Waarom ging de Pride in Tabor door dit jaar?
Binder: Omdat wij van CESTA (het kunstencentrum waar het Queer Festival plaatsvond en waar het parcours van de Pride eindigde) vragende partij waren voor de organisatie. Ons project draait in eerst instantie rond kunst, maar we werken af en toe ook rond sociale verandering.
Vond je het een geslaagd evenement?
Binder: Absoluut! Ik ben erg tevreden. Er viel ook echt wel iets te vieren, sinds mei vorig jaar is de wet op geregistreerd partnerschap voor holebikoppels goedgekeurd. De man die dit hielp doordrukken in het parlement, Jiri Hromoda, liep trouwens mee in de Pride. Dat is een goeie zaak, want er zijn weinig activisten die echt een stem hebben, en hij is echt een van de boegbeelden. Het succes van de Pride is ook erg belangrijk voor Oost-Europa. Ik reis veel rond en de community is moe door alle aanvallen. Mensen hebben behoeften aan safe spaces zoals wij hier dit weekend konden bieden. Toch is er in Tsjechie een positieve evolutie aan de gang. Er is een proces van normalisering gaande.
Ik heb geen centraal thema of strijdpunt opgepikt.
Binder: Dat was er niet. We hebben heel bewust gekozen voor feestvieren. We wilden geen politieke boodschap, we hebben ook aan politici gevraagd als individu te komen en niet als lid van hun partij.  Het kwam er echt op aan om mensen aan te moedigen, om te zeggen: kijk wat we al bereikt hebben.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de Tsjechische holebibeweging momenteel?
Binder: Zichtbaarheid is de absolute nummer een op het lijstje momenteel. Daarnaast willen we ook verkrijgen dat holebithema’s niet meer als een probleem worden gepresenteerd. Intern moet er dan weer gewerkt worden aan eenheid. Nu is er soms conflict, bijvoorbeeld tussen organisaties die rond homo’s werken enerzijds en organisaties die rond lesbiennes werken anderzijds. We moeten samenwerken! De scene is te klein voor dit soort dingen…
Wie vormt de beweging, zijn het alleen queers?
Binder: Op dit moment wel ja. We zitten nog niet echt in de fase van allianties aangaan. Al was Tabor op dat vlak wel een primeur omwille van de samenwerking met de anarchistische beweging. Veel van hen komen regelmatig naar CESTA en liepen nu mee in de Pride. Er is in Tsjechie een traditie: elke keer als de neonazi’s de straat op gaan, is er een tegenbetoging van de anarchisten. Deze keer hebben we hen kunnen overtuigen dat niet te doen. In plaats daarvan hebben ze ons geholpen bij de voorbereiding op een mogelijke aanval van  neonazi’s. De queerbeweging heeft op dat vlak geen expertise en moet volledig terugvallen op de politie, waarvan je niet zeker weet of ze helemaal aan jouw kant staan – maar ze hebben hun job schitterend gedaan. Omgekeerd zouden wij de anarchisten beschermd hebben tegen de staat en eventuele arrestaties.
Is het al geweten waar de Pride volgend jaar doorgaat?
Binder: Nog niet. De kans zit ering dat het opnieuw Brno wordt. Maar de bedoeling is eigenlijk dat de Pride beweegt en elk jaar een andere stad aandoet. Op die manier wordt de beweging in heel het land versterkt en wordt er kennis opgebouwd op vlak van organisatie en veiligheid. Binnen een jaar of vijf kunnen we dan Praag innemen…