Raëlianen werpen zich in strijd tegen vrouwenbesnijdenis

De Raëlianen zijn volgelingen van de excentrieke leider Raël, voormalig autosportjournalist Claude Vorilhon, die in 2002 een mediastorm veroorzaakte toen hij beweerde als eerste een mens gekloond te hebben. Voor die beweringen zijn nooit bewijzen geleverd, maar de nieuwe plannen van de spirituele leider zijn een stuk concreter. In een persmededeling zei Raël verontwaardigd te zijn door de praktijk van vrouwenbesnijdenis en heeft hij daarom beslist om “Clitoraid” op te richten, een organisatie die de besnijdenis van vrouwen ongedaan wil maken.

Adopteer een clitoris

Clitoraid benadrukt dat het niet enkel de vrouwen wil helpen die voor een operatie in aanmerking komen, maar ook een signaal wil sturen naar de vrouwen die de besnijdenis uitvoeren. “We helpen niet alleen de slachtoffers om opnieuw te voelen,” zegt de organisatie in een verklaring, “maar we zeggen de oudere vrouwen die de verminkingen uitvoeren dat het geen zin heeft, omdat we ze allemaal zullen herstellen.”
Om geld in te zamelen lanceerde Clitoraid een website waar mensen een clitoris geheel of gedeeltelijk kunnen ‘adopteren’. Het ingezamelde geld zal gebruikt worden om een kliniek te bouwen in Burkina Faso. Volgens de organisatie heeft de bouw van het centrum vertraging opgelopen, maar is er wel al een stuk grond aangekocht in Bobo Dioulasso, de tweedegrootste stad in het Afrikaanse land.
De organisatie zegt te kunnen rekenen op de spontane hulp van heel wat Burkinese vrouwen. Volgens Lara Terstenjak, woordvoerster van Clitoraid, staan ook al meer dan honderd vrouwen op de wachtlijst voor een operatie wanneer het hospitaal klaar is.
De organisatie krijgt de hulp van bekende artsen zoals gynaecologe Marci Bowers, die een succesvolle geslachtsveranderingskliniek leidt in de Amerikaanse staat Colorado. Bowers is naar eigen zeggen zelf geen aanhanger is van het Raëlisme, maar kan zich wel vinden in de doelstellingen van de Clitoraid-campagne. Op kosten van de Raëlianen heeft ze stage gevolgd bij de Franse gynaecoloog Pierre Foldès in Parijs, waar ze al reconstructieoperaties uitgevoerd heeft op zes Burkinese vrouwen.
Foldès maakte naam met een revolutionaire techniek om de clitoris te reconstrueren en is momenteel de enige arts in Europa die de techniek toepast. Hij maakt daarvoor gebruik van het stuk clitoris dat verborgen gaat achter het schaambeen en ongemoeid blijft tijdens de besnijdenis. Zijn techniek bestaat erin om het littekenweefsel te verwijderen en het verborgen deel te gebruiken om het orgaan te reconstrueren.

Controverse

Hoewel de nieuwe campagne veel minder stof doet opwaaien dan de kloonambities in 2002, is ook Clitoraid omstreden. Critici wijzen erop dat het niet de eerste keer zou zijn dat de Raëlianen de media proberen te bedotten. Ze verdenken de beweging ervan Clitoraid te gebruiken voor de eigen fondsenwerving of om zieltjes te winnen in Afrika.
Ook over de techniek van de clitorisreconstructie die Foldès ontwikkelde, is er geen eensgezindheid onder gynaecologen. Sceptici betwijfelen of de schade aan het orgaan en de zenuwen wel succesvol ongedaan kan worden gemaakt.
Hoewel de “vrouwenbesnijdenis” (female genital mutilation of FGM) officieel verboden is, komt de praktijk in grote delen van Afrika nog steeds op grote schaal voor, in sommige landen zelfs bij meer dan negentig procent van de meisjes.
De ingreep wordt in veel gevallen door ongeschoolde vrouwen uitgevoerd in onhygiënische omstandigheden en met primitieve middelen, zoals glasscherven of scheermesjes. In vrijwal alle gevallen wordt de clitoris verminkt of verwijderd en meestal worden ook de binnenste schaamlippen weggesneden. In bepaalde streken worden ook de buitenste schaamlippen verwijderd en aan elkaar genaaid, zodat slechts een kleine opening overblijft voor urine en menstruatiebloed.
Naast de pijn en de psychologische trauma die de besnijdenis veroorzaakt bij meisjes, kan de operatie leiden tot infecties, incontinentie of onvruchtbaarheid. Soms overlijden slachtoffers als gevolg van hevige bloedingen.