Rampzalig ecologisch beleid achtervolgt Indische delegatie

India, een land met meer dan één miljoen inwoners, heeft weinig om mee uit
te pakken op de wereldtop over duurzame ontwikkeling. De Indische regering
heeft op het thuisfront af te rekenen met een aantal ecologische en sociale
schandalen.

Indias meest bekende milieugroep, de Red de Narmada Beweging (NBA), vecht al
17 jaar tegen de bouw van 30 megadammen (waarvan de Sardar Sarovar de
bekendste is) en 330 kleine dammen op de rivier de Narmada in westelijk
India. Die strijd heeft weinig opgeleverd: de NBA heeft niet kunnen beletten
dat tienduizenden Indiërs hun huis en akker moesten verlaten om plaats te
maken voor de stuwmeren.

De Wereldbank trok zich in 1993 terug uit het project, omdat de sociale,
ecologische en economische offers te groot bleken. Dat belette de Indische
overheid niet om door te gaan met het prestigeproject. De NBA slaagde erin
om de zaak voor het Hooggerechtshof te brengen en de bouw van de Sardar
Sarovardam zes jaar lang te laten uitstellen. Maar in oktober 2000 werd het
bouwverbod opgeheven en intussen is de stuwmuur al tientallen meters
opgeschoten. De dam zal 110 meter hoog worden, ook al blijkt uit
verschillende rapporten dat de doelstellingen van het project - irrigatie,
stroomvoorziening en drinkwater - niet gehaald zullen worden. De NBA is er
niet in geslaagd om herstelbetalingen af te dwingen voor de tienduizenden
mensen die moeten verhuizen voor het project.

De Narmadavallei dreigt op dit moment trouwens helemaal onder te lopen als
gevolg van de zware moessonregens. Er wonen nog tientallen mensen die
weigeren baan te ruimen voor de ambitieuze plannen van de regering. Hun
huizen en akkers staan onder water.

Ook het drama in Bhopal staat nog bovenaan de agenda van de Indische
milieubeweging. In 1984 vond daar de grootste industriële ramp in de
geschiedenis plaats toen een chemische wolk ontsnapte uit een fabriek van
Union Carbide. Meer dan 2000 mensen stierven in die rampzalige nacht op 13
december en duizenden anderen - de milieubeweging heeft het over 20.000
mensen - stierven later aan de gevolgen. Naar schatting 150.000 overlevenden
kampen nog steeds met gezondheidsproblemen die het gevolg zijn van de
gifwolk.

Een maand geleden lanceerden Indische actievoerders een ‘satyagraha’ tegen
de nieuwe eigenaar van Union Carbide, Dow Chemical. In de stijl van Gandhi
voeren ze acties - inclusief hongerstakingen - om herstelbetalingen af te
dwingen voor de slachtoffers en de nabestaanden. Ze willen dat protest nu
naar de conferentiezalen in Johannesburg brengen. De strenge
veiligheidsmaatregelen in het Conferentiecentrum zullen de ‘satyagrahis’ van
Bhopal niet beletten om op een geweldloze manier te protesteren tegen Dow
Chemical, zo verklaarden de actievoerders in een persmededeling. Als
binnendringen niet lukt, gaan ze in India door met hun hongerstakingen.

De Indische ngo’s willen nog een derde schandaal aankaarten: de mislukking
van de katoenoogst in de centrale deelstaat Madhya Pradesh. De katoenboeren
daar zijn op het oorlogspad omdat de genetisch gewijzigde zaden die ze
kochten van MAHYCO, een dochteronderneming van het Amerikaanse Monsanto, dit
jaar gezorgd hebben voor een zo goed als volledig mislukte oogst.

De boeren in Khargone, de katoenhoofdstad van India, eisen compensatie van
Monsanto/MAHYCO. Het bedrijf wijt de mislukte oogst aan de late moessonregen
en de droogte in het centrum en het westen van India. Maar het is duidelijk
dat de zaden van Monsanto niet tegen droogte bestand zijn, want bij de
boeren die geen gebruik maakten van Monsantos zaden is de schade beperkt
gebleven.

De mislukte oogst betekent de doodsteek voor tienduizenden boeren in Madhya
Pradesh, waar al enkele jaren een rampzalige oogst plaatsvond als gevolg van
bolwormpest op de katoenplanten. Ondanks protesten van onder meer Greenpeace
en bekende actievoerders als Vandana Shiva en Michelle Chawla verkozen de
boeren toch om te investeren in het bewuste Bt-katoen, die een proteïne
codeert die planten resistent maakt tegen bolwormpest. De zaden van Monsanto
waren de laatste hoop om de mislukte oogsten van de jaren voordien goed te
maken. De bolworm bleef weg, maar de katoenoogst ook.