Ranglijst van rijken creëert opschudding in China

De rijkste bekende Chinees is basketbalster Yao Ming, die voor de Houston Rockets speelt in de Verenigde Staten. Hij rijfde daarvoor afgelopen jaar niet minder dan 11,5 miljoen euro binnen. Als tweede op de lijst staat de Chinese actrice Zhang Ziyi met 2,4 miljoen euro. De betrokkenen zelf noemen hun fortuin zwaar overschat. Zelfs mensen met maar een beetje kennis van de entertainmentindustrie in China weten dat het onmogelijk is voor een acteur om zoveel te verdienen op één jaar, zegt popzanger Han Hong, nummer twaalfde op de ranglijst.

De beroemdheden zien de bui al hangen. Ze vrezen dat hen hetzelfde lot te wachten staat als de multimiljonairs die figureerden op de klassieke Forbes-lijst van ‘rijkste mensen in China’, die nu al enkele jaren verschijnt. Hun fabelachtige rijkdom werd de voorbije drie jaar van zeer nabij bekeken en afgeroomd door de belastingsdiensten. Eén van de bekendste ´slachtoffers´ van stringente belastingambtenaars is de actrice Liu Xiaoqing, een zakenvrouw die zichzelf uitriep tot eerste vrouwelijke multimiljonair.

Nauwgezette controles naar onregelmatigheden hebben geleid tot de val van meer dan één kersverse kapitalist, onder wie orchideeëntycoon Yang Bin en autobons Yang Rong. Zij waren respectievelijk nummer twee en drie op de Forbeslijst van 2001.

In een aantal gevallen is de harde aanpak van Chinese zakentycoons ook politiek gemotiveerd. Zo zou Zhou Zhengyi, een zakenman uit Shangai, bijzonder hard zijn aangepakt door zijn actieve politieke contacten. Het strenge optreden tegen corruptie weerspiegelt echter vooral het verlangen van de regering om haar legitimiteit te verhogen. De leiders van het land zijn bang dat de stijgende kloof tussen arm en rijk tot een explosie van ongenoegen kan leiden. De kloof tussen beide groepen is breder dan ooit. De hoofdstad werd de voorbije maanden opgeschrikt door bloedstollende taferelen van mensen die zichzelf verbrandden om hun gebrek aan middelen onder de aandacht te brengen.

President Hu Jintao en premier Wen Jiabao, die zich vol ijver profileren als leiders die de gewone man op de eerste plaats stellen, hebben al aangekondigd dat ze nieuwe stappen zullen zetten om illegaal kapitaal te beteugelen. In het licht van deze uitspraken, creëert de ranglijst van Forbes heel wat onrust. De publicatie ervan kreeg veel aandacht in de pers. De miljonairs zijn gewaarschuwd: rijk worden zonder je deel af te staan aan de belastingen is immoreel.

In zijn ijver spaart de fiscus zelfs de leden van de Communistische Partij niet. Volgens de Hongkongse krant ‘Wen Wei Po’ zijn die zelfs de grootste slachtoffers van de schoonmaakactie. Regeringsbronnen – weliswaar anoniem – verklaarden enkele weken geleden in die krant dat 1200 kaderleden van de Communistische Partij in de eerste helft van 2003 de hand aan zichzelf sloegen in het heetst van een anticorruptiecampagne. 8.000 anderen zouden naar het buitenland zijn gevlucht uit vrees om aangeklaagd te worden.