Rappers monddood in Senegal?

Freemuse, een Deense ngo die vecht voor muzikale vrijheid, wijt het gedweëe gedrag van menig Senegalese rapper aan de groeiende intimidatie en censuur sinds Wades presidentschap. Oude belastingsaanslagen, fysieke aanvallen en bedreigingen tegen personen en bezittingen hebben de eens zo hechte rapcommunity uiteengedreven, aldus Rose Skelton. Presentatoren op televisie en radio zijn vaak handpicked door programmadirecteuren, bevestigt Blandine Martin, die onderzoek doet naar Senegalese rap. Die directeurs zijn dan weer vriendjes van politici of zelf politicus, wat maakt dat politiek zeer geëngageerde songs niet gedraaid worden en dus eigenlijk niet bestaan.
Zo verging het Dou Ma Rame van WaBMG44. Groepslid Manu, nu woonachtig in België: Dou Ma Rame betekent zoveel als het Gentse nie pleuje, maar je kan het ook vertalen als “hoerenzoon”. Het was een niet mis te verstane boodschap aan Wades regering. Onze cassette werd wel verkozen tot beste album van 2004, maar het nummer Dou ma rame is nergens gedraaid, behalve op de vrije radio Walf Fajri.
De indruk bestaat dat Senegal, de bakermat van Afrikaanse rapmuziek, zijn artiesten voorgoed heeft gemuilkorfd. Niet echt, nuanceert Martin. Er is nog altijd een grote vrijheid van meningsuiting. Niet toevallig heeft de Afrikaanse rap hier wortel geschoten. Maar Westerlingen overdrijven het politieke karakter van Senegalese rapmuziek. Die is altijd vrolijker, feestelijker en diverser geweest dan Amerikaanse rap. Het gros van de zowat 3000 rappers in Dakar zingen voor hun achterban in de wijk en vervullen weliswaar een rol van grand frère. Maar teveel dichten wij rappers de rol toe van opiniemakers of luis in de pels.
Politiek geëngageerde lyrics als die van WaBMG44 zijn altijd meer uitzondering dan regel geweest. Ik stel ook vast dat veel Senegalese rappers het voorbeeld volgen van Xuman, Daara J of Dread Maxim en overschakelen op reggae, niet omdat ze geïntimideerd worden door het establishement, maar omdat reggae beter in de markt ligt. Per slot van rekening wil een muzikant verkocht, erkend en herkend worden.