Reacties op nucleaire overeenkomst tussen Iran, Turkije en Brazilië

Op maandag 17 mei raakten de minister van Buitenlandse Zaken Ahmet Davutoglu (Turkije), Manouchehr Mottaki (Iran) en Celso Amorim (Brazilië) het na 18 uur durende besprekingen in Teheran eens over een gemeenschappelijke formule voor de uitwisseling van uranium.
De Iraanse regering zal 1200 kilo lichtverrijkte uranium aan Turkije overdragen. In ruil krijgt Iran binnen een jaar brandstofstaven voor gebruik in een medische onderzoeksreactor nabij Teheran.
De Verenigde Staten en de Europese Unie reageerden terughoudend tot sceptisch op het nieuwe akkoord. Na de overeenkomst van gisteren stelde Iran dat het doorgaat met verrijking van uranium tot twintig procent. Westerse diplomaten zien hierin een bewijs dat Iran nog steeds een dubbele agenda heeft.
Hieronder reacties van enkele niet-westerse landen en kranten.

Rusland

De Russische president Dmitri Medvedev verkondigde maandag zijn twijfels over het akkoord. Hij uitte zijn bezorgdheid over de intenties van Iran om het verrijkingsproces verder te zetten.
‘Voor zover ik de officiële Iraanse verklaringen begrijp, wil het met het verrijken van uranium doorgaan. In dat geval kunnen de zorgen van de internationale gemeenschap blijven bestaan’, zegt Medvedev op de Russische website Ria Novosti.
Hij voegde eraan toe dat de nieuwe overeenkomsten met Iran uitnodigt voor bijkomende consultaties. ‘Dringende consultaties zijn nodig met alle betrokken partijen, Iran inbegrepen’, zei de president.

China

China verwelkomt de nieuwe overeenkomsten tussen Iran, Brazilië en Turkije en signaleert dat dit de Verenigde Staten kan tegenhouden om sancties toe te passen op Teheran. De Chinese Minister van Buitenlandse Zaken Yang Jiechi zegt dat zijn regering aangemoedigd werd door de overeenkomst en dat ze voor verdere onderhandelingen zijn.
‘China uit zijn appreciatie voor de diplomatische inspanningen die de verschillende landen maakten door een geschikte oplossing te zoeken voor de kwestie Iran’, aldus Jiechi op de Iraanse Press TV. ‘China gelooft dat dialoog en onderhandelingen een goede manier zijn om het nucleaire Iran-probleem op te lossen.’

Israël

Israël, dat samen met verschillende westerse machten Iran verdenkt nucleaire wapens te bouwen, beschuldigt Teheran ervan Brazilië en Turkije te hebben ‘gemanipuleerd’. ”De Iraniërs hebben in het verleden al vaker zo’n truc toegepast. Ze deden net alsof zij zo’n procedure aanvaardden om spanningen te verminderen en het risico van hardere internationale sancties te verkleinen, maar weigerden vervolgens die door te zetten”, zei een regeringsfunctionaris in Jeruzalem tegen het persagentschap AFP.
Israël beweert dat Iran enkel een overeenkomst aanging om de internationale druk op het land weg te nemen en de sancties die op Teheran rusten te verlichten.

Turkije

Nadat de overeenkomst was ondertekend zeiden zowel Turkije als Brazilië dat verdere sancties overbodig zijn. ‘De overeenkomst die Iran ondertekende toont aan dat Teheran een constructief pad wil bewandelen’, zegt de Turkse Minister van Buitenlandse Zaken Ahmet Davutoglu op de nieuwswebsite van Reuters.
 ‘Ik verwacht dat na de bekendmaking van de overeenkomst sancties niet nodig zullen zijn’, kondigde de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan aan.

Brazilië

Ook Brazilië verdedigt het akkoord met de Islamitische Republiek. ‘De overeenkomst bouwt in zekere zin vertrouwen op dat Iran en de internationale gemeenschap toelaat samen te werken, wat twijfels zal wegnemen’, zegt de Braziliaanse Minister van Buitenlandse zaken Celso Amorim. ‘Er is geen reden om verdere sancties toe te passen.’

Opinies kranten

Turkse krant Hurriyet daily news: 
De Turkse krant schrijft dat Turkije niet enkel een overheersend moslimland is, maar ook een regionale speler wiens rol enorm toeneemt, wat nu nog zal versterken door de overeenkomst met Iran. Na maanden van inspanningen, die nergens toe leken te leiden, is dit volgens de krant zeker een stap in de goede richting voor Turkije.
‘Het zal niet onopgemerkt voorbij gaan dat Turkije een rol speelde bij een akkoord over een belangrijke internationale kwestie’, aldus de Turkse krant in een opiniestuk. ‘Het is duidelijk dat Turkije meer zal samenwerken met Brazilië en zal proberen om in de toekomst gelijkaardige internationale disputen op te lossen.’

Argentijnse krant Buenos Aires Herald:
Volgens de Argentijnse krant verschilt het akkoord tussen Iran, Turkije en Brazilië niet veel van het voorstel van het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) dat de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad in oktober afwees. Enkel de spelers zouden veranderd zijn, een teken van geopolitieke herschikking.
Volgens de Buenos Aires Herald halen de drie partijen voordeel uit de overeenkomst, maar haalt Amhadinejad de grootste trofee binnen: ze winnen tijd. Ze ontsnappen in andere woorden weer aan de sancties van het IAEA en de VN Veiligheidsraad.