"Rechten inheemse volkeren geschonden op basis van eeuwenoude doctrine"

De leiders van de 370 miljoen mensen die de inheemse volkeren vandaag uitmaken, riepen op om de schending van de rechten van deze minderheden te stoppen.

Daarvoor willen ze de oude maar nog steeds heersende wetten die de uitbuiting van inheemse gemeenschappen verantwoorden, onder handen nemen. Dat doen ze tijdens de elfde bijeenkomst van het Permanente Forum voor Inheemse Thema’s, dat eergisteren van start ging bij de Verenigde Naties (VN) in New York.

Het Forum is samengesteld uit zestien onafhankelijke experten die aanbevelingen aan de VN doen met betrekking tot inheemse thema’s.

Recht op compensatie

“We hebben recht op compensatie voor de veroveringen uit het verleden”, zegt de Indiaanse activiste en juriste, Tonya Frichner. “Dit is zo vastgelegd in de VN-Verklaring voor de Rechten van Inheemse Volkeren”.

Volgens die Verklaring, die in 2007 werd aangenomen, hebben inheemse volkeren onder meer recht op zelfbeschikking (artikel 3) en op compensatie voor de veroveringen uit het verleden (artikel 28).

De leiders van de inheemse volkeren beweren dat bepaalde regeringen zich nog steeds beroepen op de zogenoemde “Doctrine van Ontdekking”, het thema dat ze als centraal discussiepunt voor de meeting van dit jaar voorstellen.

“Doctrine nog levendig”

Volgens Frichner dateert deze doctrine uit de 15e eeuw en houdt ze in dat het Christelijke West-Europa besliste dat Christenen het recht hebben om land van niet-Christenen op te eisen. “Deze doctrine is de juridische basis voor de overheersing van inheemse volkeren. Het is de morele grond voor dominantie”, voegt ze daar nog aan toe.

Verschillende deelnemers aan de meeting uitten nadien hun bezorgdheid over de huidige exploitatie van natuurlijke bronnen in inheemse territoria en de openlijke steun van autoriteiten aan o.a. het mijnwezen om deze bronnen aan te boren.

“Na 520 jaar is de doctrine nog steeds erg levendig” zei Marlon Santi, uit het Amazonegebied in Ecuador. “Dit gaat over het roven van land, genocide en zelfs slavernij. En dat gebeurt allemaal in naam van de Christelijke God en de ontwikkeling.”

Zo heeft bijvoorbeeld “oliemaatschappij Chevron onze rivier vervuild “, zegt hij. “In onze regio is er niet veel veranderd. De huidige regering is even slecht als de vorige.”

Santi, die een aanklacht wegens sabotage en terrorisme riskeert voor zijn verzet tegen de praktijken van olie- en steenkoolbedrijven, vertelt nog dat zijn overheid dit jaar al 4 miljoen hectare land van de inheemse bevolking afstond aan buitenlandse bedrijven.

Wettelijke hervormingen gevraagd

Sommige deelnemers zijn ongerust over het feit dat de doctrine niet krachtdadiger aangevochten wordt. Daardoor dreigt de vooruitgang die de inheemse mensenrechtenorganisatie de laatste twintig jaar maakte te stagneren.

De voormalige voorzitster van het Forum, Mirna Cunningham, verdedigde de oproep van de inheemse bevolking en vroeg de regeringen om wettelijke hervormingen door te voeren en de economische, sociale, politieke en culturele rechten van deze minderheden te respecteren.

Van alle VN-lidstaten hebben enkel Bolivia en Cunninghams thuisland Nicaragua de principes van de Verklaring voor de Rechten van Inheemse Volkeren opgenomen in hun nationale wetten.

De discussie over dit thema gaat nog door tot 18 mei, de einddatum van het forum.