RK-Kerk steunt hongerstaking bisschop

Het besluit van de Nationale Conferentie van Braziliaanse Bisschoppen (CNBB) kwam na een bijeenkomst met hoge kerkelijke vertegenwoordigers en de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva. Hij gaf te kennen dat het project doorgaat en dat het de verantwoordelijkheid van de Kerk is om Cappio (61) ervan te overtuigen dat hij moet stoppen met de hongerstaking die hij op 27 november begon.
De bisschoppenconferentie besloot in plaats daarvan echter een steunverklaring aan Cappio uit te geven. In de verklaring worden alle christenen opgeroepen om de bisschop en de zaak waarvoor hij strijdt, te steunen met vasten en gebed. Cappio is lid van de orde van de Franciscanen en bisschop van het diocees Barra in de noordoostelijke staat Bahia.
De kerk benoemde Cappio’s actie in ideologische termen, door te stellen dat zijn acties de schijnwerpers zetten op een conflict “tussen twee tegengestelde ontwikkelingsmodellen”. Aan de ene kant gaat het om een participatief en duurzaam model, waarin kleinschalig landbouw en natuurbehoud centraal staan, stellen de bisschoppen. En aan de andere kant gaat het om een model dat marktmechanismen in de landbouw en watersector de vrije hand geeft, waardoor ernstige schade zou worden toegebracht aan milieu en sociale verbanden. In het laatste model worden mensen uitgebuit en rivieren en bossen vernield, aldus de bisschoppen in de verklaring.
De oproep van de Braziliaanse bisschoppen heeft al geleid tot positieve reacties van diverse organisaties, zoals Via Campesina en Caritas Brazilië. Op maandag 17 december worden uit solidariteit met de bisschop wakes en gebedsbijeenkomsten georganiseerd. De initiatiefnemers verwachten dat miljoenen mensen maandag zullen vasten om hun steun te betuigen aan Cappio, en uit protest tegen de manier waarop de regering omgaat met de kwestie.
In een telefonisch interview legt Clarice Maia van Articulaçao Sao Francisco Vivo, een organisatie van 230 maatschappelijke, religieuze en vissersorganisaties, de situatie ter plaatse uit. Haar organisatie is tegen de 3,6 miljard dollar kostende omleiding van de rivier, zegt ze, omdat die methode “in sociaal, economische en milieuopzicht niet duurzaam is.
Maia stelt dat het aanleggen van nieuwe kanalen om het rivierwater om te leiden de werkelijke problemen in de regio niet oplost. “Het echte probleem is de opslag en eerlijke verdeling van het water. De aanleg van nieuwe kanalen lost die problemen niet op. In plaats daarvan wordt juist een ontwikkelingsmodel gestimuleerd dat niet bij deze regio past. Het zal leiden tot de uitbreiding van suikerrietplantages, beregening van fruitboomgaarden en nieuwe staalindustrie.”
Articulaçao Sao Francisco Vivo wil in plaats daarvan een ontwikkelingsmodel dat past bij de droge regio, die zowel een regenseizoen als een droog seizoen kent en daardoor afwijkt van andere delen van het land. Maia investeert liever in betere methodes om regenwater op te vangen en betere toegankelijkheid van het rivierwater voor kleine boeren.
Ze wijst erop dat het Nationale Waterbureau (ANA), een overheidsinstantie, vorig jaar zelf een ‘Atlas van het Noordoosten’ uitgaf, waarin veel goedkopere alternatieven worden voorgesteld voor steden met meer dan 5.000 mensen in negen staten in het noordoosten en het noorden van Minas Gerais.
Deze week gaf een federale rechter op grond van technische bezwaren de opdracht om het werk aan het Sao Francisco-project tijdelijk stil te leggen. Het Braziliaanse leger, dat de leiding over de uitvoering van het werk bij de rivier, is echter al begonnen met graafwerkzaamheden en het onderzoeken van het terrein. Het aantal militairen in het gebied nam ook toe, zegt Ruben Siqueira van de Pastorale Landcommissie (CPT). “Zelfs een gerechtelijke uitspraak wordt niet gerespecteerd”, zegt hij.
De toename van het aantal militairen heeft volgens Siqueira ook te maken met de angst voor rellen, omdat veel maatschappelijke organisaties en inheemse groepen tegen het project zijn.
Het is de tweede keer dat bisschop Cappio in hongerstaking is. In 2005 brak hij een hongerstaking tegen hetzelfde project na 11 dagen af. De regering beloofde toen een publiek debat te houden over de gevolgen van het project voor het milieu en de bevolking.