Rondkomen belangrijker dan vrede

De Srilankaanse burgeroorlog - de strijd van militante Tamils voor een onafhankelijke staat, een reactie op de aloude discriminatie waarvan de Tamilminderheid op het eiland het slachtoffer is - heeft de afgelopen 20 jaar 65.000 mensenlevens geëist. Toch vindt minder dan een vijfde van de 1.400 Srilankanen die in januari en februari bevraagd werden in het kader van de Peace Confidence Index (PCI)-peiling het etnisch conflict het belangrijkste probleem waarmee Sri Lanka vandaag worstelt. Bijna de helft van de mensen in de steekproef antwoordde vooral bekommerd te zijn om het leven dat almaar duurder wordt. Voor 16,5 procent is de werkloosheid de grootste zorg.

De Srilankaanse economie doet het niet goed en de economische hervormingen waartoe de regering heeft besloten - waaronder de afschaffing van de prijsondersteuning voor brandstoffen en tarwe - doen steeds meer pijn. Van het ‘vredesdividend’ dat de overheid in het vooruitzicht had gesteld, is nog niets te merken - investeerders kijken voorlopig de kat nog uit de boom, en critici vragen zich af wat er met het geld gebeurt dat dankzij het bestand met de rebellen kan worden uitgespaard op de defensiebegroting.

Volgens Jehan Perera, de directeur van de National Peace Council (NPC), is de bevolking buiten de conflictgebieden zich nauwelijks bewust van water op het spel staat in de vredesonderhandelingen. De burgeroorlog heeft de economische groei en menselijke ontwikkeling van het eiland sterk afgeremd; de voorbije jaren besteedde de regering ongeveer vijf procent van het bruto binnenlands product aan defensie. Het toerisme, tot begin de jaren 80 een belangrijke inkomstenbron, kreeg zware klappen, terwijl de economie in de oorlogsgebieden helemaal aan de grond kwam te zitten. Maar zelfs bij de Tamils, die vooral in het noorden en het oosten van het eiland leven waar de burgeroorlog zich grotendeels afspeelde, komt het conflict maar voor 30 procent helemaal bovenaan op de lijst met hun grootste zorgen. Bijna evenveel Tamils zitten meer in met de stijgende prijzen.

Analisten stellen dat daarmee een belangrijke verklaring is geleverd waarom het Srilankaanse vredesproces zo langzaam vordert: de partijen voelen te weinig druk van hun achterban. Nadat oorlogsmoeheid in 2001 tot een eerste bestand had geleid dat in februari 2002 werd bevestigd, kwamen de officiële vredesgesprekken in september 2002 op gang. Vrijdag is in Japan een zesde onderhandelingronde geëindigd; de discussies worden eind april voortgezet in Thailand. De Tamilrebellen hebben hun eis voor een onafhankelijke Tamilstaat opgegeven in ruil voor toezeggingen over een verregaande autonomie in hun gebieden, maar de onderhandelaars blijven het oneens over de ontwapening van de rebellen, de terugkeerregeling voor tienduizenden vluchtelingen en internationaal toezicht op de mensenrechtensituatie op het eiland.

Volgens de Peace Confidence Index (PCI)-peiling is 83,7 procent van de respondenten wel van mening dat het conflict tussen de regering en de Tamilrebellen door onderhandelingen moet worden opgelost. Bij een peiling in mei 2001 bedroeg dat aandeel maar 59,1 procent.