Rubber verdringt voedsel in Ivoorkust

‘Veel Ivoriaanse boeren zijn de laatste jaren begonnen met het telen van rubber’, vertelt Alphonse Gnaoré Koh, een expert van het nationale agentschap voor rurale ontwikkeling in Dabou, een stadje op zo’n vijftig kilometer van de hoofdstad Abidjan. Het is in deze bosrijke zuidelijke kuststreken dat tijdens de jaren vijftig de rubberteelt op gang kwam. Volgens IRIN, het nieuwsagentschap van de Verenigde Naties, verspreidt de rubberteelt zich ondertussen ook steeds verder naar het noorden van het land.

Rubber is winstgevende business

Dat veel boeren overschakelen op rubberteelt is niet verwonderlijk, aangezien met rubber veel meer geld te verdienen valt dan met maniok. ‘Ivoriaanse boeren telen rubber wegens de grote sommen geld die ze ervoor krijgen. De hoge bedragen zijn het gevolg van de wereldwijde vraag naar rubber’, vertelt Alphonse Gnaoré Koh. ‘In 2002 kregen boeren ongeveer 30 eurocent voor een kilo rubber. In 2007 was dat bedrag al gestegen tot 1,80 euro. Sindsdien zijn de prijzen echter weer gedaald tot minder dan 90 eurocent per kilo’, aldus de expert.

Rubberteelt garandeert de boeren een stabiel, voorspelbaar en relatief hoog inkomen. Een hectare rubberbomen bezorgt landbouwers een maandelijks inkomen van zo’n 610 euro. In een land waar het minimumloon ongeveer 55 euro bedraagt, is dat een enorme smak geld. Ivoriaanse rubbertelers kunnen een tiental keer per jaar oogsten, terwijl dat bij maniok slechts een keer per jaar kan. Een rubberboom kan bovendien tot veertig jaar oud worden.

‘Met rubber kunnen we elke maand oogsten en geld ontvangen. Ons leven lijkt nu op dat van een ambtenaar’, vertelt boer Jean Essis N’Guessan uit Debrimou, een dorpje vlak bij Dabou. De Ivoriaan begon vorig jaar met het planten van rubberbomen op zijn maniokboerderij. Zijn broer, David Esmel N’Guessan, is een gepensioneerde ambtenaar en plantte twee jaar geleden maniok- en rubberbomen. ‘Voor veel boeren is rubber momenteel een pak belangrijker dan maniok’, zegt N’Guessan. ‘Je inkomsten zijn stabiel, wat niet het geval is wanneer je maniok teelt. Met het telen van rubber kan je evenveel verdienen als iemand die werkt in de hoofdstad Abidjan. Het is dus erg aanlokkelijk’, besluit N’Guessan.

Voedselvoorziening komt in het gedrang

Maniok is het hoofdbestandsdeel van het typische Ivoriaanse gerecht attiéké, een bijgerecht dat bij de meeste maaltijden wordt aangeboden in Ivoorkust. Doordat steeds meer boeren de overstap maken van de maniokteelt naar de rubberteelt, zal volgens experts de voedselvoorziening langzaamaan in het gedrang komen. ‘Als we de bevolkingsgroei van een stad als Abidjan bekijken, dan is de kans groot dat er binnen tien tot vijftien jaar substantiële voedseltekorten zullen voorkomen’, zegt Daouda Dahaux, een agro-economist uit Abidjan. ‘Het gevaar is reëel.’

In Debrimou wordt het dreigend tekort aan maniok al zichtbaar, vertelden inwoners aan IRIN. ‘Er is steeds minder maniok aanwezig in de regio’, zegt Madeleine Coulibaly, een 48-jarige moeder. ‘Ik weet niet hoe we in de toekomst gaan eten als er geen maniok meer is. De prijs van maniok blijft stijgen’, aldus Coulibaly.

Ivoorkust is de grootste rubberproducent van het hele Afrikaanse continent, en de zevende grootste rubberproducent ter wereld. Vorig jaar produceerde het land ongeveer 230.000 ton rubber, meldt IRIN. Geschat wordt dat het land tegen 2025 zo’n 600.000 ton rubber per jaar zal produceren. Momenteel wordt de wereldexport van rubber nog gedomineerd door Aziatische producenten zoals Indonesië, Thailand en Maleisië, meldt Reuters.