Russische spion heeft Peruaanse nationaliteit

Vasenkov en zijn Peruaanse vrouw Vicky Peláez Ocampo werden op 27 juni, samen met acht anderen, opgepakt door het FBI tijdens een operatie die een Russisch spionnennetwerk moest ontmantelen. Ze bevinden zich nu in Rusland na een spionnenruil met Washington.

Aanvankelijk had Vasenkov verklaard dat hij Juan Lázaro Fuentes heette, Uruguyaan was en tot Peruaan was genaturaliseerd, maar hij bekende toen dat hij een Rus was.

Uruguay liet al weten dat het in zijn archieven geen enkele Juan Lázaro Fuentes had gevonden. Peru maakt minder haast. Daardoor blijft de vermeende spion voorlopig de Peruaan Juan Lázaro Fuentes.

KGB

Vasenkov arriveerde in 1976 in Peru. Hij zei dat hij sinds zijn zevende in Spanje had gewoond maar in 1943 in het Uruguayaanse Montevideo geboren was. Hij presenteerde geboortebewijs en Uruguayaans paspoort, beide gecertificeerd door de Peruaanse ambassade in Uruguay.

Een half jaar voordat de vermeende spion in Lima arriveerde, was generaal Francisco Morales Bermúdez aan de macht gekomen na een staatsgreep tegen de linkse generaal Juan Velasco Alvarado. Onder Velasco (1968-1975) waren nauwe banden ontstaan tussen Peru en de Sovjet-Unie. Het Peruaanse leger moderniseerde haar wapens, de invloed van de KGB groeide gevoelig.

Aanvankelijk liet Morales Bermúdez de Russen geloven dat alles bij het oude zou blijven. De KGB leidde zelfs officieren van de Peruaanse inlichtingendiensten op. Maar na enkele maanden ontdekten de Russen dat ze om de tuin waren geleid: het Peruaanse leger stuurden zijn officieren naar de Amerikaanse inlichtingendienst voor gespecialiseerde opleidingen.

Gevoelige plaatsen

Maar de KGB zette zijn plannen met agent Vasenkov voort. In 1979 , drie jaar na zijn aankomst, verkreeg Vasenkov de Peruaanse nationaliteit als Juan Lázaro Fuentes. Hij studeerde journalistiek, werkte als ingenieur elektronica in een plasticfabriek en gaf karateles in een eigen school en werkte ook als persfotograaf voor de tijdschriften Punto, Hoy en Personas.

Door zijn journalistieke werk kon Vasenkov op gevoelige plaatsen komen, zoals ministeries, militaire installaties en het regeringsgebouw. Hij leerde toen televisiereporter Vicky Peláez Ocampo kennen, met wie hij in 1983 trouwde. Twee jaar later trokken ze naar New York. In 1997 verkreeg Peláez de Amerikaanse nationaliteit, waardoor ze een permanente verblijfsvergunning kreeg voor zichzelf, haar man en hun zoon Juan Lázaro Junior.

Volgens het FBI werden Vasenkov en Peláez gevolgd en gefilmd toen ze geld ontvingen van Russische functionarissen in “een Zuid-Amerikaans land”, op 14 januari 2000 in het geval van Peláez, op 25 augustus 2007 in het geval van Vasenkov. Op beide datums waren “Lázaro” en Peláez in Lima.

De contraspionage-afdeling van FBI luisterde het New Yorkse huis van het paar af. In 2002 bleek uit een gesprek dat Vasenkov in Siberië had gewoond.