Ruzie over papierfabrieken Uruguay breidt zich uit

Bij de hoogoplopende ruzie tussen Argentinië en Uruguay over twee papierfabrieken, is nu ook de bank Calyon in beeld geraakt. Milieugroepen beschuldigen de Franse bank, die assisteert bij de financiering van een van de fabrieken, van hypocrisie. Eerder al trok de Nederlandse ING Bank zich terug uit het project.

De papierfabrieken zijn zo omstreden, dat Argentinië begin vorige maand een klacht tegen zijn buurland indiende bij het Internationale Gerechtshof in Den Haag. Het gaat om de papierfabriek Orion, die voor 1,2 miljard dollar gefinancierd wordt door het Finse Botnia, en de fabriek Celulosas de M’Bopicua (CMB), die voor 600 miljoen dollar gefinancierd wordt door het Spaanse ENCE.

Argentinië wil dat de bouw van de twee fabrieken stopgezet wordt, omdat Uruguay zich niet aan de procedurele voorschriften zou hebben gehouden. De fabrieken staan aan de oevers bij de grensrivier tussen beide landen. Uruguay zou Argentinië niet vooraf hebben geconsulteerd over de plannen.

Volgens Argentinië zijn de fabrieken, vlakbij de Argentijnse stad Gualeguaychú, schadelijk voor het milieu. In de klacht wijst het land erop dat 300.000 bewoners in de omgeving negatieve gevolgen van de projecten kunnen ondervinden. Gewezen wordt op de risico’s van vervuiling van de rivier, de negatieve impact op de biodiversiteit, gezondheidsrisico’s en schade voor de visserijsector.

Het is de eerste keer dat een Latijns-Amerikaans land een ander land in de regio voor het gerecht daagt wegens een milieugeschil. Ook internationale milieugroeperingen zitten bovenop de kwestie. Ze wijzen op de hypocrisie van banken, vooral die banken die in het verleden lof oogstten vanwege hun milieubewuste houding.

Verschillende groepen deden deze week hun beklag bij Calyon, de internationale financiële investeringstak van Crédit Agricole of France. De bank zou de eerder omarmde Equator Principles, richtlijnen voor verantwoord investeren, aan haar laars lappen met betrekking tot de Botnia-fabriek. De Franse bank beschouwt zichzelf als een voortrekker op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en wijst er graag op dat ze een van de eerste banken was die de Equator Principles ondertekende.

Actiegroepen, waaronder Friends of the Earth International, de World Rainforest Movement en het Nederlandse Banktrack, willen de Franse bank zich terugtrekt uit het project. ING Bank besloot eerder al af te zien van een investering van 480 miljoen dollar in het Botnia-project. De bedrijven die investeren in de fabrieken, rekenen op meer dan 400 miljoen dollar van de Wereldbank. Die heeft die investering echter nog niet goedgekeurd.

Met een gezamenlijke productie van 1,5 miljard ton pulp, zouden de twee papierfabrieken tot de grootste ondernemingen in de sector horen. De fabrieken liggen aan de oever van de Uruguay Rivier, een internationale waterweg die de natuurlijke grens tussen Argentinië en Uruguay vormt. Protest komt vooral van Argentijnen uit Gualeguaychú, terwijl Uruguayanen aan de overkant van de rivier, in Fray Bentos, het project juist steunen. Zij hopen dat de fabrieken voor nieuwe werkgelegenheid zorgen.

Dat Argentinië de zaak heeft aangekaard bij het Internationale Gerechtshof, geeft aan hoe ernstig de situatie is, zeggen milieuactivisten. Zij beschuldigen Calyon van medeplichtigheid aan “mensenrechtenschendingen en schending van de milieuwetgeving”, als de bank besluit zich niet terug te trekken uit het project.

Milieugroeperingen wijzen erop dat de Europese milieuwetgeving de laatste jaren steeds strenger is geworden en dat internationale bedrijven daarom hun heil zoeken in landen waar de wetgeving minder streng is en waar politici makkelijker om te praten zijn. (JS)