"Rwanda misbruikt genocidewetten"

De wetten werden ingesteld na de genocide van 1994 waarbij naar schatting 800.000 etnische Tutsi’s en gematigde Hutu’s omkwamen. Ze zijn bedoeld om een herhaling van dat drama te voorkomen. Gebruik van sektarische taal of het uitdragen van een “genocidaire ideologie” is strafbaar in Rwanda.
Volgens Amnesty zijn de wetten onduidelijk en breed gedefinieerd en worden ze gebruikt om critici het zwijgen op te leggen.  “Het voorkomen van haatzaaien is een legitiem doel, maar de benadering van de Rwandese regering is in strijd met het internationaal recht”, staat in het Amnesty-rapport. “De vage bewoordingen van de wetten worden misbruikt om mensenrechten te schenden.”
Iemand die beschuldigd wordt van genocidaire ideologie kan een celstraf krijgen van 10 tot 25 jaar. Kinderen tussen 12 en 18 jaar kunnen tot 12,5 jaar krijgen. Zelfs kinderen onder twaalf jaar kunnen bestraft worden. Ouders, voogden en leerkrachten kunnen veroordeeld worden voor het “inenten” van een kind met genocidaire ideologie.

Oppositie

In aanloop naar de presidentsverkiezingen van 9 augustus werden twee oppositiekandidaten gearresteerd en beschuldigd van onder meer genocidaire ideologie. Een hoofdredacteur van een krant werd op basis van dezelfde aanklacht opgepakt.
De BBC en Voice of America werden door de Rwandese overheid beticht van het verspreiden van genocidaire ideologie. Deze beschuldigingen hebben geleid tot de schorsing van de dienst in het Kinyarwanda van de BBC in april 2009 gedurende twee maanden.
Volgens Amnesty gebruiken gewone Rwandezen de wetten om persoonlijke geschillen te beslechten. Leerlingen beschuldigen bijvoorbeeld hun leerkracht om hem in diskrediet te brengen. Dit soort aanklachten wordt vaak geseponeerd, maar verdachten hebben dan vaak al maanden in voorhechtenis gezeten en zijn gebrandmerkt.
“De wet op genocidaire ideologie draagt bij tot verdeeldheid in de samenleving, net datgene wat de overheid zegt te willen bestrijden”, stelt Amnesty.
Het Amnesty-rapport komt vlak nadat vorige week een VN-publicatie uitlekte waarin gesteld wordt dat de regering van president Paul Kagame schuldig is aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Rwandese troepen zouden onder het bewind van Kagame in de Democratische Republiek Congo (DRC) genocide hebben gepleegd op etnische Hutu’s die na de burgeroorlog naar Congo gevlucht waren.