Rwandese presidentsverkiezingen in "klimaat van repressie"

Volgens de gedeeltelijke resultaten in elf van de dertig kieskringen haalt Kagame een verpletterende zege: meer dan 92 procent van de stemmen, zo luidt de voorlopige balans. Het Rwandese staatshoofd noemde het al “een overwinning van het volk”.

Critici vinden de verkiezingen van maandag oneerlijk omdat in de aanloop ervan kandidaten uit de oppositie werden opgepakt, vermoedelijk om te verhinderen dat ze het tegen Kagame zouden opnemen. Amnesty International sprak op Al Jazeera van een “klimaat van repressie” in Rwanda: dertig kranten werden verboden, journalisten geviseerd en leden uit de oppositie geïntimideerd.

De oppositieleidster Victoire Ingabire gelooft dat het volk in opstand zal komen tegen de president vanwege die politieke repressie. Ingabire, voorzitster van de Verenigde Democratische Krachten (een coalitie van Rwandese oppositiepartijen met leden in Rwanda, Europa, de VS en Canada), verklaart dat als Kagame weigert een stap opzij te doen ” de bevolking alle mogelijke middelen zal gebruiken om hem hiertoe te dwingen.”

“Oorlog in de lucht”

Naar schatting vijf miljoen Rwandezen brachten hun stem uit in een verkiezing zonder noemenswaardige incidenten. Toch meent Ingabire dat Rwanda “een crisis” doormaakt en dat er in het land geen verkiezingssfeer heerst maar dat er “oorlog in de lucht hangt”.

“Kagame wil graag aanblijven, maar het volk heeft verandering nodig”, verklaart ze. “Als de president dat niet aanvaardt en er geen manier is om vreedzaam een machtswissel door te voeren, zijn er andere manieren om de macht te grijpen.”  

Bij de Rwandese genocide in 1994 werden 800.000 mensen vermoord en talloze vrouwen verkracht. Sindsdien heeft Kagame het land bestuurd, eerst in een overgangsregering tot hij in 2003 werd verkozen tot president in Rwanda’s eerste democratische verkiezingen.

In januari keerde Ingabire terug uit Nederland na zestien jaar in ballingschap. Ze werd in april gearresteerd op verdenking van samenwerking met gewapende groepen en ontkenning van de genocide– aanklachten die ze ontkent. Ze is vrij op borgtocht, maar mag Kigali niet verlaten en heeft het gezelschap van gewapende soldaten die haar nauwlettend volgen.

Ingabire wou als Hutu deelnemen aan de presidentsverkiezingen, maar kreeg haar partij niet geregistreerd. Terwijl miljoenen Rwandezen naar de stembus trokken om een nieuwe president te kiezen, ging ze niet stemmen. “We kunnen geen vrije en eerlijke verkiezingen houden in Rwanda want er is geen vrijheid hier”, stelt ze. “Er heerst politieke repressie.”

Stromannen

Van de vier kandidaten was Alvera Mukabaramba de enige vrouw. Maar volgens Ingabire hadden de Rwandezen geen echte keuze in het stemhokje, want de oppositiekandidaten zijn “stromannen” van de president.

De kandidaat voor de Liberale Partij, Prosper Higiro, noemt dat “belachelijk”. Higiro legt uit dat zijn partij negentien jaar geleden werd opgericht als onafhankelijk en autonoom. Hij houdt vol dat zijn partij geen relatie heeft met de regerende partij, al weigerde zijn campagnedirecteur gedetailleerde informatie te geven over de herkomst van partijfondsen.

Higiro bestempelt het politieke klimaat in Rwanda als “vrij”, en ziet geen problemen met de verkiezingen.