Rwandese troepen eind februari weg uit Congo

De duur van de gezamenlijke Congolees-Rwandese militaire operatie, die aanving op 20 januari, was oorspronkelijk geraamd op 15 dagen. Het opzet van deze samenwerking was het onschadelijk maken van de Hutu-rebellen van de Forces Démocratiques de Libération du Rwanda (FDLR).
Uiteindelijk bleek de coalitie 35 dagen nodig te hebben om deze missie te volbrengen. Volgens officiële bronnen werd tachtig procent van de doelstellingen bereikt. Tal van FDLR-kampen werden verwoest en een aantal strijders – afhankelijk van de bron varieert hun aantal van 600 tot 3.500 – werden aangehouden en worden nu gerepatrieerd naar Rwanda.
Woensdag 25 februari zal in Goma een plechtige ceremonie plaatsvinden ter afsluiting van de historische militaire samenwerking. Een militaire parade, waar Congolese en Rwandese legers aan zullen deelnemen, zal worden opgeluisterd door de aanwezigheid van de presidenten van beide landen. Ten laatste tegen 28 februari hebben de laatste Rwandezen de DRC verlaten.

LRA verzwakt, maar niet verslagen

Ook de Oegandese troepen, intussen al meer dan 70 dagen aanwezig zijn in Noord-Congo, worden verzocht hun operaties te staken en huiswaarts te keren. Oegandese militairen waren op 14 december, op uitnodiging van Kinshasa, de DRC binnengedrongen om er jacht te maken op de Oegandese rebel Joseph Kony en diens Verzetsleger van de Heer (LRA).
De Oegandezen zijn weinig enthousiast hun strijd te moeten staken. Een woordvoerder van de Oegandese president verklaarde: ‘DRC is een soeverein land. We moeten ons neerleggen bij de beslissing die een einde maakt aan deze operatie, ook al doodt het LRA meer Congolezen dan Oegandezen. Deze operatie had niet op deze wijze beëindigd moeten worden. Joseph Kony zal alle tijd hebben om zich te reorganiseren en om terug te komen om Congolezen te doden in de plaats van Oegandezen’.

Joseph Kony zal alle tijd hebben om zich te reorganiseren en om terug te komen om Congolezen te doden in de plaats van Oegandezen.

Gebrek aan politieke transparantie

Ondanks de beloofde terugtrekking, klinkt bij sceptici de kritiek op het gebrek aan transparantie in Congolese en Rwandese politieke kringen steeds luider. Of de Rwandezen de DRC werkelijk zullen verlaten, blijft volgens hen onzeker. Er is nog niets gezegd over een vredesverdrag tussen de voormalige rivalen.
Alles werd de voorbije weken door deze twee landen geregeld, zonder speciale gezanten van de Europese Unie of bemiddelaars van de Verenigde Naties. Daarnaast is er ook nog de onopgeloste kwestie van Nkunda’s uitlevering. Velen vermoeden, met andere woorden, het bestaan van een verborgen agenda.

Succes niet definitief

Westerse diplomaten waarschuwen dat, ondanks het schijnbare succes van de militaire onderneming, de opgejaagde rebellen nog steeds in staat zijn de regio te destabiliseren. Zodra de Rwandezen het land hebben verlaten, zal het Congolese leger te verspreid zijn om efficiënt de orde te handhaven.
Bovendien mag men de steun van de in het nationale leger geïntegreerde rebellen niet als onvoorwaardelijk beschouwen. Op lange termijn lijkt, nog steeds volgens deze diplomaten, een nieuwe coalitie tussen Kinshasa en Kigali daarmee niet ondenkbaar.

En de MONUC?

De MONUC, de VN-missie in de DRC, werd gedurende de operaties stelselmatig buiten het gebeuren gehouden. Sommigen speculeren op een wijziging van het mandaat van de vredesmacht. In de plaats van het creëren van zogenaamde bufferzones, zou de MONUC het nationale leger dan actief moeten bijstaan bij het uitdoven van verzetshaarden.
Wat de houding van de MONUC zal zijn, eens de Oegandese en Rwandese troepen het land uit zijn, blijft vooralsnog onduidelijk. Het bezoek van VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon aan Kinshasa later deze week belooft opheldering te brengen.