Samenwerking tussen Europol en Israël onder druk

In 2005 besloten de Europese overheden dat Europol stappen in de richting van een officieel samenwerkingsverdrag met Israël mocht zetten. Maar het toezichtorgaan op de Europese politiedienst heeft in de afgelopen drie jaar geconstateerd dat wet- en regelgeving te ver uit elkaar liggen voor een definitief verdrag.

Obstakels

Uit een intern rapport blijkt dat er bijvoorbeeld op het gebied van de privacywetgeving grote verschillen bestaan. Zo moet Europol zich bij het vergaren en bewaren van informatie houden aan de afspraken gemaakt in de Europol-overeenkomst. Volgens het toezichtorgaan kan samenwerking tussen de Europese politiedienst en Israël alleen geformaliseerd worden als het land er in slaagt om een aantal wetswijzigingen door toe voeren. Directe samenwerking zonder aanpassingen van de Israëlische wet- en regelgeving zou volgens het toezichtorgaan leiden tot een schending van de overeenkomst uit 1995.

Volgens Nathalie Stanus, van het Euromed Mensenrechten Netwerk, is ook de behandeling van gevangen in Israel een obstakel voor verdere formalisering van de samenwerking tussen Israël en Europa. In de Europol-overeenkomst is afgesproken dat bewijs dat is verkregen door middel van marteling nooit mag worden toegelaten als rechtsgeldig. Toch heeft Israël volgens Amnesty International de afgelopen veertig jaar regelmatig gevangen gemarteld om informatie en bewijs te verkrijgen. “Het is geen geheim dat Israël gevangenen martelt,” zegt Stanus, “dus hoe kan de Europese Unie voorkomen dat het land informatie uitwisselt die onrechtmatig verkregen is?”

Samenwerking

Politiesamenwerking is slechts een van de gebieden waarop Europa en Israël toenadering zoeken. In december 2008 spraken de Europese overheden af om de samenwerkingsverbanden met Israël verder te formaliseren.

Midden-Oosten-specialist Agnes Bertrand, verbonden aan armoedebestrijdingorganisatie Aprodev, zegt dat samenwerking met de EU een van de belangrijkste doelen is van Israëls minister van buitenlandse zaken Tzipi Livni. Dit met het oog op de parlementsverkiezingen later deze maand. Afspraken op het gebied van politiële samenwerking zouden volgens Bertrand grote symbolische waarde hebben. Maar ook Bertrand stelt vast dat de behandeling van gevangen in Israël een flink obstakel vormt.

Gaza

Hoewel het recente Israëlische offensief in Gaza volgens een deel van de Europese commissie tot uitstel zou moeten leiden, zijn er ook dit jaar al weer stappen gezet om Israël te betrekken in Europese programma’s. Eind januari was Antonio Tajani, vice-voorzitter van de Europese Commissie in Tel Aviv om te praten over de deelname van Israël aan Galileo, het Europees satellietnavigatiesysteem.

In een toespraak in het Europees Parlement beschreef Mahmoud Abbas, de President van de Palestijnse Autoriteit, de gevolgen van het Israëlische offensief op mensen en infrastructuur in de Gaza-strook. Hij riep de internationale gemeenschap op om Israël onder druk te zetten om zijn aanpak te wijzigen. “We moeten niet met Israël om gaan alsof het onder en boven de wet staat,” zei Abbas.