Saoedi-Arabië en Iran in de clinch over olie-embargo

De VS hebben al een wet goedgekeurd om bedrijven te straffen die zaken doen met de Iraanse centrale bank. Zo zal het voor veel landen onmogelijk worden om nog Iraanse olie te kopen. De Europese Unie overweegt gelijkaardige sancties waarover binnen twee weken beslist wordt.

De bezorgdheid over de gevolgen van deze maatregelen en enkele uitdagende verklaringen van Riyad en Teheran hebben de olieprijs al boven 111 dollar gestuwd. Maandag zei de Saoedische minister van Olie, Ali al-Naimi, aan CNN dat zijn land op zeer korte tijd de productie met twee miljoen vaten kan opvoeren. Iran exporteert ongeveer 2,5 miljoen vaten per dag.

Iran dreigt met vergelding. Een militaire raadgever verklaarde dat Iran “alle middelen” zal gebruiken om zich te beschermen. Ook binnen de OPEC moeten Saoedi-Arabië en andere staten de gevolgen dragen van hun hogere olieproductie, vindt Iran. “Ze zullen verantwoordelijk worden gehouden voor wat er gebeurt… de gevolgen zijn onvoorspelbaar”, zei de Iraanse gezant voor OPEC, Mohammad Ali Khatibi, volgens de krant Sharq.

China

Intussen is de Chinese premier Wen Jiabao op rondreis in het Arabische schiereiland. Zijn land is een van de grootste afnemers van Iraanse olie. “Op korte termijn tracht China alternatieve bevoorradingskanalen te vinden voor Iran, op lange termijn wil het de banden aanhalen met de regio”, verklaart Robin Mills, analist bij Manaar Energy Consulting in Dubai.

Chinese functionarissen hebben aangegeven dat ze zich niet neerleggen bij sancties tegen de Iraanse olie-industrie. “Zoals veel andere landen onderhoudt China normale contacten met Iran op het vlak van energie, economie en handel”, aldus Liu Weimin, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.

Maar analisten denken toch dat China op zoek is naar alternatieve bevoorrading, voor het geval er internationale sancties volgen of de Iraanse olie door oorlog onbeschikbaar wordt. “Toen Wen in Saoedi-Arabië was, heeft hij vast en zeker over olie gesproken”, zegt expert Paul Stevens van Chatham House.

Japan en Zuid-Korea

De regering-Obama heeft ook getracht om Irans andere belangrijke klanten in Azië, vooral Japan en Zuid-Korea, te overtuigen om hun import te verkleinen. Japan zou op zoek zijn gegaan naar alternatieve kanalen, terwijl Zuid-Korea een vrijstelling vraagt van de Amerikaanse sancties zodat het Iraanse olie kan blijven aankopen.

De vraag is of Saoedi-Arabië echt zijn export zal optrekken. Het is technisch haalbaar: het land pompt momenteel ongeveer 10 miljoen vaten per dag op en heeft de capaciteit voor een extra 2,5 miljoen vaten. Maar de dreiging van Iraanse vergelding kan de Saoedi’s ervan weerhouden om hun productie op te drijven.

Bovendien zullen de olieprijzen waarschijnlijk fors omhoog klimmen als Saoedi-Arabië maximaal produceert. “Het probleem is dat er dan nergens nog reservecapaciteit is, behalve in Iran”, verklaart Mills van Manaar Energy Consulting. “De markten krijgen het signaal dat het systeem bijna op volledige capaciteit draait, dus zullen de prijzen onvermijdelijk stijgen.”