Scepsis over ondertekening anti-martelprotocol

Het VN-protocol heeft voluit Handboek voor het efficiënt onderzoek en
documenteren van marteling en andere wrede, inhumane of vernederende
straffen. Het biedt een leidraad voor het optekenen van martelgevallen,
voor onderzoek en voor het doorgeven van de informatie aan het gerecht. De
tekst is het werk van 75 specialisten van 40 organisaties en 15 landen en
werd op 9 augustus 1999 voorgesteld aan de hoge VN-commissaris voor de
mensenrechten.

Mexico’s hoogste magistraat, procureur-generaal Rafael Macedo de la Concha,
verzekerde dat voortaan alle strafonderzoeken martelvrij zullen verlopen en
dat wie zich schuldig maakt aan misbruik zijn straf niet zal ontlopen. Het
aantal gevallen van foltering is de laatste jaren weer aan het stijgen, van
zes in 1999, negen in 2000 en 2001 tot 19 in 2002. In achttien van de
negentien gevallen waren de daders agenten van de procureur-generaal.

Marteling speelt een belangrijke rol in het Mexicaanse strafrecht. Het
wordt courant toegepast en leidt tot heel wat onterechte veroordelingen, zo
stelde Amnesty International eind maart in een rapport over onrechtvaardige
processen. Amnesty stelt vast dat de Mexicaanse regering van goede wil is,
maar dat de woorden niet altijd leiden tot daden. Alfonso García van de
Mexicaanse afdeling van Amnesty vindt het daarom nog te vroeg om te feesten.

Maria Elena Hernández van de LIMEDDH deelt de scepsis. Er zijn zoveel
gevallen die niet aan het licht komen en waarbij het slachtoffer de kans
niet krijgt om zijn beulen voor het gerecht te brengen. Zowel Hernández als
García kunnen zich geen enkele zaak herinneren waarbij een folteraar voor
het gerecht is gebracht, veroordeeld en opgesloten.

Een bekend geval is dat van Rodolfo Monfiel, een bomenactivist die in 1999
voor zes jaar de gevangenis invloog wegens bezit van marihuana. Ze dwongen
me een verklaring te ondertekenen nadat ze een plastic zak over mijn hoofd
hadden getrokken, me geslagen hadden met knuppels en elektroshocks hadden
toegediend aan mijn testikels, getuigt Monfiel. Hoewel de bekentenis onder
dwang was ondertekend, werd Monfiel toch veroordeeld. Zijn beulen kwamen er
zonder verder onderzoek vanaf.