Schiet China Wall Street ter hulp?

Van Mexico tot Zuid-Afrika roepen investeerders Peking op om in het voetlicht te stappen en een mee te helpen de financiële wereld na de crisis van 2008 vorm te geven. “China kan die kans niet zomaar laten liggen”, zegt Chen Jie, professor Economie aan de Shanghai Fudan Universiteit. “We zoeken al lang naar investeringen voor ons kapitaal, maar voor de crisis waren er heel wat zichtbare en onzichtbare barrières voor Chinese investeringen in het buitenland, en dan vooral in de Verenigde Staten.”
Ook de Mexicaanse tycoon Carlos Sim, één van de rijkste mannen ter wereld, vindt dat China de beurzen ter hulp moet schieten. “China is nu het belangrijkste land dat op een verantwoorde manier kan helpen in deze crisis”, zei hij in een kranteninterview. “In het verleden hadden de rijke landen reserves waarmee ze ontwikkelingslanden steunden. Nu zijn het die westerse landen, met name de VS, die gesteund worden met middelen uit ontwikkelingslanden.”

Aarzeling

Maar de reactie van China op de hoge verwachtingen thuis en in het buitenland zijn voorlopig  eerder bescheiden. Hoewel ze over grote reserves beschikken, zijn de Chinese banken en overheidsinvesteerders nog niet niet op een koopjesjacht langs Amerikaanse bedrijven vertrokken.
Chinese politici hebben hun steun uitgesproken voor het Amerikaanse plan om de banken te redden en een verdere uitbreiding van de financiële malaise te voorkomen. Maar ze beperken hun rol in de crisis tot het beheer van het eigen financiële huishouden. Premier Wen Jiabao verwoordde China’s voorzichtige positie nog het beste toen hij zei dat het behoud van “een stabiele en snelle groei de grootste bijdrage was die China kon maken” om de wereld over de crisis heen te helpen.
Chinese banken ontkennen intussen de geruchten dat Peking van plan is om voor 200 miljard dollar te investeren in de VS om Washington te helpen de financiële crisis te keren. In een verklaring op de website van de Chinese centrale bank zei gouverneur Zhou Xiaochuan deze week dat de bank “een stabiele munt en jobcreatie” als prioriteiten ziet in de huidige situatie.
De voorzichtigheid van Peking is begrijpelijk, omdat de eerste golf van Chinese investeringen in financiële instellingen zoals Morgan Stanley en de Blackstone Group geen groot succes gebleken is. De Chinese regering kreeg in de pers en op internet veel kritiek nu haar investeringen in de Amerikaanse instellingen snel in waarde verminderen. “Niemand kan het licht aan het einde van de tunnel zien, en in het licht van de voorbije blunders lijkt het beter dat China toekijkt in plaats van handelt”, schreef de “Investors Daily” vorige week.

Chinese motor sputtert

Verschillende Chinese media voorspellen een afbrokkeling van de Amerikaanse dominantie op het wereldtoneel. “De Verenigde Staten zijn niet langer de almachtige redder en de globale bewaker van Amerikaanse waarden”, stelt de krant Economic Observer in het editoriaal. “De malaise op Wall Street betekent dat een hoeksteen van het globale financiële rijk verpulverd is, en niemand weet of die ooit nog gerepareerd kan worden.”
In tegenstelling tot hun Europese collega’s hebben Chinese politici nauwelijks kritiek gegeven op het Amerikaanse kapitalistische systeem, dat gezien wordt als schuldige voor de wereldwijde crisis. De Chinese beleidsmakers zijn vooral verwikkeld in een race tegen de tijd om ervoor te zorgen dat de Chinese economie niet te snel afremt als gevolg van de globale ontwikkelingen.
De regerende communistische partij is sterk afhankelijk van een aanhoudende economische groei. In de voorbije dertig jaar is de Chinese bevolking een pak rijker geworden, maar ze heeft niet veel vrijheid gewonnen. De groei van de Chinese economie wordt gevoed door export en buitenlandse investeringen, en is dan ook sterk verweven met de globale economie. Een abrupte groeivertraging zou de machtsbasis van de communistische partij kunnen doen wankelen. En er zijn al voortekenen voor zo’n vertraging. De groei van het bruto binnenlands product in het tweede kwartaal bedroeg 10,1 procent, een pak minder dan de 11,9 procent in 2007.
Om het tij te keren heeft Peking in voorbije weken een bocht van 180 graden gemaakt in het strenge monetaire beleid dat erop gericht was oververhitting van de economie en inflatie te bestrijden. De overheid loste de strenge plafonds voor bankleningen en keurde nieuwe belastingsvermindering goed voor de export van textiel, die het hardst getroffen wordt door de dalende vraag en de stijgende kosten. Het zijn volgens deskundigen pas de eerste stappen. Ze verwachten binnenkort nog meer maatregelen van de Chinese overheid om de impact van de globale crisis op de Chinese economie te milderen.