Servië begint propagandaoorlog rond Kosovo

Kosovo is op papier nog een provincie van Servië, maar de onafhankelijkheid van het omstreden gebied lijkt nabij. Na de verdrijving van Servische troepen uit Kosovo door Navo-bombardementen op Servië, wordt de provincie sinds 1999 door de Verenigde Naties bestuurd. De etnische Albanezen die er het leeuwendeel van de bevolking uitmaken, brachten bij de lokale verkiezingen van 18 november de voormalige rebellenleider Hashim Thaçi aan de macht. Die wil begin 2008  de onafhankelijkheid uitroepen.

De Servische regering, die internationaal vooral kan rekenen op de steun van Rusland, brengt de grote figuren uit de West-Europese politieke geschiedenis in stelling om die dreiging af te wenden. “We zullen verdedigen wat van ons is. We zullen ons nooit overgeven”, zegt de Britse oorlogspremier Winston Churchill op één van de affiches. Die uitspraak had betrekking op de offensieven van de troepen van Hitler. Ook de voormalige Franse president Charles De Gaulle is te zien op affichewanden in Servië. “Ooit zullen de tranen drogen, de haat ebt weg en slagvelden worden weer omgeploegd, maar ons vaderland zal blijven,” staat er op de affiche met zijn hoofd.

De bedoeling is “te laten zien dat Servië de Westerse waarden koestert, maar ook duidelijk te maken wat de juiste houding is als ‘s lands belang op het spel staat”, liet het Servische ministerie voor Kosovo weten. Het reclamebureau Arts and Crafts dat de affiches ontwierp, wil dat de Serviërs doorkrijgen “dat het aanvaardbaar is op te komen voor nationale belangen.” “De onderliggende boodschap is je niet zomaar lijdzaam kan toekijken hoe je vaderland aan stukken wordt gereten”, verduidelijkt Dragoslav Bokan, de eigenaar van het agentschap.

Kosovo is de wieg van de eerste Servische staat die in de Middeleeuwen ontstond, maar nu wonen er twee miljoen etnische Albanezen en minder dan 100.000 Serviërs. De Servische regering wil niet horen van een onafhankelijk Kosovo. De Servische premier Vojislav Kostunica heeft gezegd dat zijn land de onafhankelijkheid van Kosovo “nooit zal erkennen en alle toekomstige beslissingen in die richting als onbestaand zal beschouwen”. Volgens Kostunica zal dat standpunt ook niet veranderen in ruil voor een snellere toetrede tot de Europese Unie.

De meeste Kosovaarse Serviërs leven in het noorden van de provincie, in en rond de stad Mitrovica. Daar betoogden gisteren (18 december) duizenden Serviërs tegen de onafhankelijkheid van Kosovo. Sommige droegen foto’s van de Russische president Vladimir Poetin mee, en bordjes met “Rusland, help ons.”
Opdeling
De Servische regering heeft een kantoor geopend in Mitrovica. De bestuurders van de Verenigde Naties vinden dat een schending van de VN-resoluties die het samenleven van Serviërs en etnische Albanezen in Kosovo regelen. Maar de meeste waarnemers geloven dat Servië stilletjes de opdeling van Kosovo voorbereidt. Het kantoor past in dat plan.”De opdeling van Kosovo is al een realiteit op het terrein”, zegt politiek analyst Ivan Vejvoda. “We moeten alleen een wettelijke definitie van die situatie vinden.”
De opdeling van de provincie kwam nooit op tafel bij de internationale onderhandelingen over de toekomst van Kosovo, maar verscheidene diplomatieke missies die Belgrado bezochten, hadden het wel over die optie. Westerse diplomaten verwachten dat de Serviërs of de etnische Albanezen vroeg of laat een voorstel in die richting zullen lanceren.De heldhaftige affiches maken intussen weinig indruk in Servië. “We zijn Kosovo in 1999 verloren, en hoe meer de regering het tegendeel beweert, des te meer worden we ons daarvan bewust”, zegt Ivana Djordjevic, een lerares in Belgrado. “Wij maken ons meer zorgen over de traagheid waarmee de levensomstandigheden hier verbeteren. Praten over Kosovo is voor de regering een efficiënte manier om de aandacht af te leiden van haar slechte prestaties.”