Servische jeugd negeert avondklok

Minderjarigen mogen na middernacht niet meer alleen de straat op. Dat is het minste dat we kunnen doen om nog meer geweld onder jongeren te voorkomen. Met die woorden kondigde minister van Onderwijs Slobodan Vuksanovic de instelling van een avondklok voor jongeren aan.

Zijn collega van Binnenlandse Zaken Dragan Jocic verklaarde dat hij nog meer agenten aan de schoolpoorten wil om de stijging van de jeugdcriminaliteit tegen te gaan. In de Servische hoofdstad Belgrado bewaakt de politie sinds 2001 zo’n 50 scholen. Honderden andere scholen zullen dat voorbeeld volgen, zei Jocic.

Een reeks gewelddaden onder jongeren vormde de aanleiding voor de draconische maatregelen. Op 16 maart overleed een 16-jarige nadat hij een gruwelijk pak slaag had gekregen van twee andere jongens. Op zijn begrafenis werd nog een 16-jarige neergestoken. De twee minderjarige daders wilden zijn gsm stelen.

Twee dagen later werden staken drie jongens twee 17-jarigen neer tijdens een basketbalwedstrijd. De slachtoffers konden op het nippertje gered worden. Bij een vierde incident gooide een groepje een 14-jarige jongen van een brug in de ijzige Sava-rivier. Omstanders hielden de drie daders tegen, maar het slachtoffer stierf door onderkoeling.

De meeste van die misdaden gebeurden overdag. Daarom heeft een avondklok weinig zin, zegt Sonja Jankovic van de Servische Vereniging van Pedagogen. Op zich heb ik niets tegen een uitgangsverbod. Maar wat er met de Servische jeugd gebeurt heeft niets te maken met te laat uitgaan. De wandaden zijn het gevolg van het verdwijnen van normale waarden en van de geweldcultuur in dit land.

De meeste ouderverenigingen, jongeren en kinderpsychologen denken er net zo over. Het sociale klimaat zet aan tot geweld, zegt psychiater Dragan Pajic. Het gebrek aan kansen op tewerkstelling en de verering van oorlogsmisdadigers als nationale Servische helden, weegt op de Servische jeugd. Jonge mensen kunnen geen kant meer op. De oude waarden zijn ingestort. Veel ouders geven een verwarde boodschap mee aan hun kinderen. Volgens Pajic kunnen te weinig jongeren met psychologische problemen terecht bij een psychiater. Servië heeft een gemiddelde van één kinderpsychiater voor 55.000 kinderen.

De delinquentie bij minderjarigen zit in de lift en de daders worden steeds jonger. Recente cijfers van de Servische tonen een stijging van de jeugdcriminaliteit in Belgrado met tien procent. In 2004 pleegden minderjarigen 1.890 misdaden in de hoofdstad. Voor de rest van Servië zijn er geen statistieken.

Vladimir Vukilic, hoofd van een preventiecentrum: Bij acht op tien gevallen, zo leert onze ervaring, komt een jeugdcrimineel uit een gezin dat is ineengestort of niet functioneert. Het Jeugdprogramma voor Zuidoost-Europa, een vereniging van zeven ngo’s, vindt dat de Servische overheid paniekvoetbal speelt. Repressieve maatregelen als een avondklok hebben geen zin. Wel nuttig zijn maatregelen op lange termijn die het leven van Servische jongeren verbeteren. Alle segmenten van de samenleving moeten daarbij betrokken worden. Servië is het enige land in de regio dat geen nationaal actieplan heeft voor de jeugd. (MM/PD)