Shellproject in Rusland last met overheid én milieuactivisten

Rusland trok zijn milieuvergunning voor het olie- en gasproject, geleid door oliemaatschappij Shell, vorige week in. De beslissing wekte in Japan en Europa meteen het vermoeden dat het manoeuvre politiek gemotiveerd was. Moskou zou daarmee proberen om zijn nationale oliemaatschappij Gazprom meer macht te geven in de oliesector.

Sakhalin II is een project ter waarde van 15,7 miljard euro, bedoeld om olie en gas op te pompen voor de kust van het eiland Sakhalin, in het uiterste oosten van Rusland. De productie daarvan moest in 2008 beginnen. Zestig procent van de olie was bestemd voor de Japanse markt.

De Engels-Nederlandse oliegigant Shell is de grootste investeerder op het eiland, dat naar schatting voor 45 miljard vaten aan olie- en gasreserves heeft. Dat is evenveel als er nog aan reserves onder de Noordzee overblijven.

Alleen kan Shell het project niet bekostigen: het zoekt nog vier miljard euro om de financiering van het project rond te krijgen. De Europese Bank voor Reconstructie en Ontwikkeling (EBRD) overweegt om geld te lenen aan het consortium Sakhalin Energy Investment, dat voor 55 procent in handen is van Shell en voor 25 en 20 procent eigendom is van respectievelijk Mitsui en Mitsubishi, twee Japanse bedrijven.

Maar het Russische ministerie voor Natuurlijke Rijkdommen kondigde aan dat het de constructie van de pijpleiding op verschillende plaatsen heeft stopgezet omdat het “verschillende overtredingen op de milieuwetgeving” heeft vastgesteld. Het consortium riskeert een klacht bij het gerecht.

Russische en internationale milieuactivisten grepen het nieuws aan om internationale leeninstellingen opnieuw op te roepen om hun financieringsplannen van het project stop te zetten. Zeker nu de milieuproblemen bevestigd worden door de lokale autoriteiten. In een brief aan de EBRD wijzen de activisten erop dat Shell niet langer kan bewijzen dat het voldoet aan de milieuvoorwaarden die de bank stelt.

Milieudeskundigen vrezen dat het project het dierenbestand zal beschadigen, waaronder verschillende bedreigde diersoorten zoals de honderd laatste grijze walvissen. Ook de plaatselijke vissersgemeenschap en de inheemse bevolking in het kwetsbare gebied zijn bedreigd.

Er heerst vooral bezorgdheid over een geplande pijpleiding die langs 21 actieve seismische breuken loopt en doorheen honderden broedplaatsen voor wilde zalm. Door het project zal ook twee miljoen ton baggerafval gedumpt worden in de Aniva-baai, wat een bedreiging vormt voor een belangrijke viskwekerij en de algemene leefbaarheid op Sakhalin.

Volgens Greig Atkins van de ngo CCE Bankwatch dreigen er zonder aanpassingen lekken en scheuren te komen in de oliepijpleiding, waardoor de bevoorrading aan Japan en Korea in het gedrang zou komen. Dat was onlangs in de VS nog het geval met de Prudhoe-pijpleiding van BP.

“De internationale diplomatieke verontwaardiging over de beslissing van Rusland om strengere milieuregels op te leggen is op zijn minst vreemd te noemen. Zeker omdat lokale en internationale milieuactivisten al jaren wijzen op milieuovertredingen langs de pijpleiding”, aldus Atkins.