Siberische Eiffeltoren meet broeikaseffect

Onderzoekers willen op basis van de gegevens vaststellen of de Siberische bossen bij een opwarming van de aarde meer of minder koolstofdioxide gaan opslaan. De Zotino Tall Tower Observation Facility, kortweg “Zotto” genoemd, meet hoog boven de hoogste boomtoppen de concentraties van broeikasgassen als koolstofdioxide, methaan en stikstof. De Europese Unie betaalde 1,6 miljoen euro voor het bouwwerk, dat deze zomer werd geïnstalleerd en dertig jaar lang via satelliet gegevens zal doorsturen naar het Instituut voor Chemische Biologie van de Duitse universiteit van Jena, het Max Plack Instituut in Mugencia en andere instellingen.

De streek rond Zotino is zo goed als onbewoond en bestaat uit eindeloze, ongerepte naaldbossen. “De Siberische wouden zijn ideaal om de schommelingen van broeikasgassen te meten”, zegt professor Martin Hiemann van de universiteit van Jena. Vooreerst is er het geografisch isolement, waardoor er geen interferentie is van gassen die uitgestoten worden door de industrie. Vervolgens zijn de Siberische naaldbossen een groene long van de planeet. Door fotosynthese zetten ze 10 procent van ’s werelds koolstofdioxide om in zuurstof.

Nergens ter wereld zijn er zo’n extreme temperatuursverschillen tussen zomer en winter als in Siberië, legt Heimann uit. “De temperatuur varieert er met 80 graden per jaar. Als gevolg van de fotosynthese zit in de Siberische bodem tien procent van ’s wereld koolstofvoorraad. Wanneer de bodem zoals nu het geval is steeds warmer wordt en langzaam ontdooit, kan dat enorme hoeveelheden koolstofdioxide vrijmaken met onvoorspelbare gevolgen.”

Een milder klimaat in Siberië kan ook het omgekeerde effect hebben. Wanneer er meer planten kunnen groeien, is er ook meer fotosynthese en wordt er meer koolstofdioxide geabsorbeerd. De belangrijkste taak van Zotto is precies deze evolutie in de gaten houden. Op basis van de gegevens en die van 30 andere meetstations in Europa proberen de klimaatvorsers te berekenen hoe de uitstoot van broeikasgassen de klimaatverandering beïnvloedt. (MC/PD) IPS