Sierra Leone tussen gerechtigheid en verzoening

Na de slotpleidooien in het langdurige proces van drie vroegere aanvoerders van het Revolutionary United Front (RUF) is het nu wachten op de uitspraak. Die zou er komen voor het einde van het jaar. De door burgeroorlog getekende bevolking van Sierra Leone hoopt op een veroordeling.
Het drietal – Issa Sesay, Morris Kallon en Augustine Gbao – staat terecht sinds juli 2004. Toen werden ze met de steun van de Verenigde Naties ingerekend en aangeklaagd door het Bijzondere Gerechtshof voor Sierra Leone. De 18 beschuldigingen hebben betrekking op oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mensheid en ernstige schendingen van de internationale mensenrechten.

Het Hof veroordeelde eerder dit jaar enkele militieleiders: twee bevelhebbers uit de regeringsgezinde Civil Defence Force (CDF) en drie uit de Armed Forces Revolutionary Council (AFRC). Die laatste groep is een afsplitsing van het nationale leger die in mei 1997 de verkozen burgerregering in een staatsgreep omver wierp. Ze bleef negen maanden aan de macht maar werd op haar beurt van de troon gestoten door een regionale interventiemacht onder leiding van Nigeria. De beschuldigden kregen gevangenisstraffen tussen zes en vijftig jaar.

Sommige getuigenissen waren afschuwelijk. Ze maakten gewag van massamoorden, verkrachting, verminking van lichaamsdelen en kannibalisme. Getuigen beschreven hoe gewapende mannen de buik openhaalden van zwangere vrouwen, ledematen van burgers afhakten en hele families in hun huizen opsloten, waarna ze de huizen in brand staken en iedereen die probeerde te ontsnappen onmiddellijk doodschoten.

Verzoening

In 1999 tekende de RUF een vredesverdrag met de regering van de toenmalige president Ahmad Tejan Kabba en doopte ze zich om tot een politieke partij. Drie jaar later leed die partij een smadelijke nederlaag bij de verkiezingen. Er werd een verzoeningsproces opgestart dat aan de strijders van alle groeperingen amnestie verleende.

Desondanks leidde een akkoord tussen de VN en de Sierra Leoonse regering in 2002 tot de oprichting van het Bijzondere Gerechtshof, dat een mandaat kreeg voor de vervolging van belangrijkste verantwoordelijken voor de gruwelijke misdaden tijdens de burgeroorlog. “Het volk van Sierra Leone heeft nood aan verzoening, maar de wreedheden van de RUF verdienen de maximumstraf”, vindt de voorzitter van een coalitie van organisaties uit het middenveld, Charles Mambu.

Steun voor de RUF is er nauwelijks in het land. Eldred Collins, een voormalige woordvoerder van de beweging, vraagt genade te tonen voor zijn ex-collega’s achter tralies. “Ik geloof niet dat veroordeling van de drie mannen door het Hof past in de geest van nationale verzoening.” Hij vindt dat de leiders vrijgelaten moeten worden. Maar Collins durft dat nauwelijks openlijk te verkondigen. De bijna 10.000 slachtoffers van amputatie en andere oorlogsmisdaden zijn immers verbitterd omdat ex-strijders van de regering compensatie krijgen in de vorm van opleidingen. Zijzelf blijven voorlopig in de kou staan.

Internationale standaarden

Volgens woordvoerder Peter Anderson van het Bijzondere Gerechtshof heeft het hof een overeenkomst met enkele landen in de regio die beloven hun gevangenissen open te stellen voor veroordeelden. “Sierra Leoonse gevangenissen voldoen nog niet aan internationale standaarden”, zegt hij.

Op het vlak van voedsel, accomodatie en ontspanning laten penitentiaire instellingen nog te wensen over. Anderson verwijst ook naar de vele ontsnappingen die zich in het land hebben voorgedaan. Meestal ging het om gewapende rebellen die in gevangenissen inbreken om hun collega’s te bevrijden. Bij veel Sierra Leoners leeft de vrees dat de veroordeelde oorlogsmisdadigers de benen zouden nemen.

Ook de ex-president van Liberia, Charles Taylor, verschijnt voor het Bijzonder Hof. Hij wordt ervan beschuldigd het RUF gesteund te hebben in ruil voor zogenaamde “bloeddiamanten”. Zijn zaak vindt uit veiligheidsoverwegingen plaats in Den Haag.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.