Sierra Leone worstelt met kinderarbeid in de mijnbouw

In de periode dat het conflict op zijn hevigst woedde, werden kinderen door rebellengroepen ontvoerd en gedwongen in de mijnen te werken. Volgens Patrick Tongu van de Netwerkbeweging voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (NMDJ), een organisatie die de mijnbouwactiviteiten in het land in de gaten houdt, gaat het om een belangrijk probleem dat de sociale stabiliteit in het land bedreigt. “Het laat zien dat de regering er niet in slaagt de binnenlandse en internationale verplichtingen op het gebied van kinderrechten na te komen.”
Onderzoekers van International Human Rights Clinic van de Harvard Law School bezochten recent tientallen mijnsteden en dorpen in Sierra Leone om de situatie te documenteren. Ze hebben hun bevindingen nu gepubliceerd.
De kinderen en jongeren hebben te maken met slechte arbeidsomstandigheden die zorgen voor een groot risico op ongelukken en ziekten. Ook lopen ze het risico gewond te raken als een mijnschacht instort”, zegt Matthew Wells, co-auteur van het rapport ‘Digging in the Dirt: Child Miners in Sierra Leone’s Diamond Industry’.

Armoede

Het rapport schetst een gruwelijk beeld van slavenarbeid waarbij kinderen, soms nog geen tien jaar oud, zakken met grind van dertig tot zestig kilo dragen en van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat werken zonder goed eten of medische zorg.
De regering erkent dat er sprake is van een groeiend probleem en stelt dat er gewerkt wordt aan oplossingen. Vorig jaar werd een wet aangenomen die kinderen moet beschermen tegen alle vormen van misbruik. In de praktijk wordt die wet echter niet gehandhaafd.
Grootschalige armoede en werkloosheid zijn de belangrijkste factoren waardoor kinderen en jongeren in de mijnbouw belanden. Op de mijnbouwlocaties zijn vaak te weinig scholen en docenten. De sociale voorzieningen zijn beperkt en de meeste ouders hebben niet de financiele middelen om hun kinderen naar school te sturen.
Teresa Vamboi, hoofd sociale ontwikkeling bij het ministerie van Gender- en Kinderzaken, zegt dat de situatie ingewikkeld is. “We halen kinderen uit de mijnen en samen met partnerorganisaties proberen we ze naar school te sturen. Maar helaas gaat een deel van de kinderen toch weer terug naar de mijnen, omdat ze denken dat dat lucratiever is.” Veel kinderen zijn volgens Vamboi broodwinners voor hun verarmde familie. “Ze worden door hun ouders aangemoedigd om te gaan werken.”

Omkoperij

Tamba James (15) woont in de oostelijke stad Koidu, middenin het hart van de mijnbouwindustrie. Hij vertelt dat hij zijn beide ouders verloren heeft tijdens de oorlog. “Ik moet wel naar de mijn, omdat dat de enige plek is waar ik geld kan verdienen voor mezelf en mijn twee broers. Het is zwaar werk dat ik van maandag tot en met zaterdag doe. Week in, week uit. Het is niet mijn keuze, ik heb geen alternatief.”
Niet alle mijnbouwbedrijvenzetten kinderen in. Vaak worden ze gerekruteerd door mijnwerkers die onafhankelijk werken. Zij gebruiken de kinderen als goedkope hulp.
Hoeveel kinderen in Sierra Leone in de mijnbouw werken is niet bekend, maar algemeen wordt aangenomen dat het er een paar duizend zijn. Dat aantal neemt nog steeds toe. Veel kinderen denken rijk te worden van het werk in de mijnen, maar in de praktijk raken ze vaak alles kwijt: hun jeugd, energie en opleiding.
Wells zegt dat de mijnbouwwetgeving tot nu toe niet effectief was, onder meer doordat ambtenaren worden omgekocht. Er wordt geen actie ondernomen tegen individuen die kinderen rekruteren voor werk.