Sjiitische strijders maken zich op voor guerrilla-oorlog tegen Amerikanen en Britten

De Badr-brigade, die 4.000 tot 10.000 man sterk zou zijn, werd in 1980 opgericht door de Iraanse Revolutionaire Wacht. De strijders, hoofdzakelijk sjiitische dissidenten, kregen een opleiding in guerrillatechnieken om het op te nemen tegen het Iraakse leger tijdens de oorlog tussen Irak en Iran van 1980 tot 1988. Ze leerden ook hoe ze het reguliere Iraanse leger in dat conflict steun konden verlenen.

Zowel in Iran als Irak maken sjiitische moslims de meerderheid van de bevolking uit. In Teheran is ook een sjiitisch regime aan de macht, terwijl in Irak de soennitische minderheid alle macht naar zich heeft toegetrokken. De meeste Iraakse sjiieten leven in het zuiden van het land, maar het sjiitisch verzet tegen het regime van Saddam Hoessein was vooral actief in het bergachtige noorden, waar rebellen het veel makkelijker kunnen uithouden. In de nadagen van de eerste Golfoorlog in 1991 kwam de Badr-brigade echter ook in actie in het zuiden van het land. Aangemoedigd door de Amerikanen kwamen de sjiieten toen in opstand tegen het regime in Bagdad. De Badr-brigade nam het op tegen de Republikeinse Garde van Saddam, die uiteindelijk de overhand behaalde omdat het verzet geen steun kreeg van het Amerikaanse leger dat zijn opmars had afgebroken.

De Badr-brigade geldt al jaren als de gewapende arm van de in 1982 ook met Iraanse steun opgerichte Hoge Raad van de Islamitische Revolutie, de koepel van het sjiitische verzet in Irak. Die groep wordt geleid door ayatollah Mohammed Baqir al-Hakim, die zich meestal in Teheran ophoudt en soms in Koeweit opduikt. Al-Hakim leidt ook een regering in ballingschap. Hij heeft zijn volgelingen in het zuiden van Irak opgeroepen geen steun te verlenen aan de Amerikanen.

Er bestaat weinig twijfel over dat de Brigade verder gefinancierd en getraind wordt door de Iraanse Revolutionaire Wacht. Recente opleidingen vonden onder meer plaats in de buurt van Miadan, een plaats ten noorden van de stad Khaneqain in het noorden van Irak.

Kort voor het begin van Brits-Amerikaanse offensief hield de Badr-brigade een parade in het Iraaks-Koerdische Suleimania - een steunbetuiging voor het belaagde Irak maar evengoed een waarschuwing aan het adres van Iraanse rebellengroepen die zich in het noorden van Irak schuilhouden - het Marxistische Komeleh, de Iraanse Koerdische Democratische Partij die naar autonomie streeft voor Iraans Koerdistan, en de Mujahedin Khalq Iran, een oppositiegroep met kantoren in de buurt van Baghdad, Basra en Khaneqain.

De Badr-brigade is niet de enige Iraakse rebellengroep die de kaart van Teheran trekt - onder hun bondgenoten bevinden zich de Komeley-e-Islami, de Jondul Islam en de Ansar Al-Islam. Eenheden van die islamistische groepen waren de voorbije dagen het doelwit van Amerikaanse bombardementen in het noorden van Irak en moesten zich terugtrekken voor oprukkende Iraakse Koerden. De Komeley-e-Islami heeft zijn bases in Khormal, Piyare en Tavileh - plaatsjes dicht bij de Iraanse grens - ontruimd. Andere islamistische eenheden die nauwe banden hebben met de Badr-brigade zijn de bergen in het grensgebied ingetrokken. Veel strijders van de Badr-brigade zelf zouden gewoon gebleven zijn waar we waren, verspreid over verscheidene dorpen in Noord-Irak. Ook in andere delen van het land zou het rebellenleger manschappen klaarhouden.

De dreiging die van de door Iran gesteunde sjiitische rebellen uitgaat voor de invasiemacht, heeft de spanning tussen Washington en Teheran doen toenemen. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Kamal Kharrazi houdt vol dat zijn land neutraal blijft in het conflict tussen Irak en de coalitie die Saddam van de macht wil verdrijven. De Iraanse buitenlandminister ontkent dat Iran in het geniep het verloop van de oorlog probeert te beïnvloeden door Iraakse islamistische rebellen toe te laten vanuit Iran Irak binnen te trekken - een verwijt van de Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld. Volgens Kharrazi is de Badr-brigade niet van plan in actie te komen.

Maar Iran ventileert voor het overige wel constant standpunten die de Amerikanen ergeren. Kharrazi stelt bijvoorbeeld dat Irak een regering moet krijgen die door de Iraakse bevolking is gekozen, een proces dat begeleid kan worden door de VN. Iran heeft ook gewaarschuwd dat de Amerikaanse en Britse troepen de sjiitische heiligdommen in Najaf en Karbala, steden in het zuiden van Irak, moeten ontzien. De Iraanse staatsmedia blijven herhalen dat de VS een oorlog om olie voeren en hun hegemonie over heel de regio willen uitbreiden. De tientallen Iraanse journalisten die naar het grensgebied met Noord-Irak zijn getrokken, stellen in hun verslagen dat de Amerikaanse troepen in een nieuw Vietnam zijn terechtgekomen.

De vraag is of dat allemaal zonder gevolgen zal blijven voor Iran. In Teheran circuleren er al geruchten over een Amerikaans offensief tegen Iran in oktober, al houden de meeste analisten en diplomaten dat voor onmogelijk.