Sloopschepen voortaan 'toxisch afval' onder conventie van Basel

De Conventie van Basel werd ondertekend in 1989 en trad in 1992 in werking. De basisprincipes van de overeenkomst is dat toxische afvalstoffen op een ecologische manier moeten worden afgebroken, liefst zo dicht mogelijk bij de bron van de vervuiling. Oude zeeschepen vormden totnogtoe een uitzondering op die regel. Hoewel ze vol zitten met asbest, giftige verf en brandstofresten worden ze door door de rederijen voor afbraak gedumpt op de de stranden van India, Turkije, Bangladesh of China.

De conventieleden nemen zich nu voor geen drijvende schroothopen te exporteren zonder toestemming van het ontvangende land. De grensoverschrijdende trafiek moet zoveel mogelijk worden beperkt door schepen in eigen land te ontmantelen. Verder nemen de landen de verantwoordelijkheid voor een ecologisch verantwoorde afbraak. Volgens de huidige regels van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO), zijn enkel de landen waarin het schip wordt afgebroken verantwoordelijk. Meestal zijn dat ontwikkelingslanden met weinig toezicht op de bescherming van de arbeiders en het milieu.

De conferentieleden vragen de IMO een register te openen van schepen die rijp zijn voor de sloop en ervoor te zorgen dat de regels even streng worden als die van de Conventie van Basel. Zo zou de IMO ervoor moeten zorgen dat schepen voor ze worden ontmanteld op kosten van de eigenaar worden ontdaan van giftige onderdelen.

De Verenigde Staten, Japan en vertegenwoordigers van de scheepvaartindustrie hebben zich vergeefs verzet tegen de strengere regels. De VS, die binnen de conventie de status van waarnemer hebben, bleven tot op het laatst volhouden dat uitgediende schepen geen afval zijn. Daarbij dachten de VS vooral aan hun grote vloot van spookschepen, slooprijpe vaartuigen uit de Tweede Wereldoorlog.

Volgens Greenpeace kan de scheepvaartindustrie zijn afval nu niet langer dumpen ten kosten van mens en milieu. Op een moment dat 2200 eenwandige tankers klaar zijn voor afbraak komt de beslissing geen dag te vroeg, zo verklaarde woordvoerster Mariette Harjono.