Slovaakse taalstrijd wordt bitser

De taalwet, die eind juni in het Slovaakse parlement werd goedgekeurd, is discriminerend en totalitair, vinden critici. De tekst regelt het gebruik van het Slovaaks bij publieke gelegenheden, in openbare instellingen en in de media. Alle staatsinstellingen worden verplicht het Slovaaks actief te “beschermen”.
De wet lijkt vooral bedoeld voor dorpen en steden waar Hongaars wordt gesproken. Alle straat- en plaatsnamen moeten er een vertaling in het Slovaaks krijgen. Bijna een tiende van de 5,4 miljoen Slovaken zijn etnische Hongaren. 

Taalpolitie

Uit veel regels spreekt een diep wantrouwen tegenover de anderstalige burgers. Alle vertalingen van opschriften moeten bijvoorbeeld worden goedgekeurd door het ministerie van Cultuur.
Er komt een speciale overheidsdienst die zal toezien op de uitvoering van de wet. Tegenstanders hebben het over een “taalpolitie”. Wie de taalwet overtreedt, riskeert een boete die kan oplopen tot 5000 euro.
“De wet plaatst het Slovaaks op de eerste plaats in alle gebieden van het openbare taalgebruik”, klaagt Kalman Petocz van het Onderzoeksinstituut Forum Minderheid. “Het kan gezien worden als een uitdrukking van de superioriteit van de Slovaken tegenover alle andere nationaliteiten in Slovakije. De Hongaren willen dit niet.”
“Dit zal de relaties tussen de Slovaken en de Hongaarse etnische minderheid in Slowakije alleen nog verslechteren”, oordeelt Petocz. “Het vertrouwen en de alledaagse contacten tussen de twee gemeenschappen nemen al af. Er is onderzoek dat al aantoont dat veel Slovaakse schoolkinderen vooroordelen hebben tegenover Hongaarstalige leeftijdsgenootjes”.

Linguïstisch imperialisme

De Hongaarse Coalitiepartij (SMK), een partij uit de Slovaakse oppositie, noemt de wet een vorm van “linguïstisch imperialisme”. Ook parlementsleden in Hongarije en leden van de Europees Parlement veroordelen de nieuwe taalwet. Verscheidene tegenstanders overwegen juridische stappen.
Commentatoren waarschuwen al langer dat de Hongaarse regering een anti-Hongaarse agenda volgt. Beleidsmakers vallen geregeld uit tegen de Hongaarstalige burgers en wakkeren de animositeit in de bevolking aan. Sommige leden van de Hongaarse coalitieregering doen dat uit overtuiging, andere eerder uit opportunisme.
De extreemrechtse Slovaakse Nationale Partij (SNS), die in 2006 samen met ’s lands grootste partij Smer en de centrumrechtse HZDS de regering vormde, haalt het zwaarst uit naar de Slovaakse Hongaren. De SNS heeft daarmee de voorbije jaren al duidelijk aan populariteit gewonnen. Volgens een enquête uit mei kon de partij op bijna 10 procent van de stemmen rekenen.
De HZDS liet in het verleden de luidste stem tegen de etnische Hongaren horen. Toen de partij in de jaren negentig aan de macht was, schreef ze een reeks wetten die de Hongaarse minderheid in het land volgens veel waarnemers achterstellen.
En zelfs de Smer, de grote Slovaakse volkspartij, neemt sinds 2006 de Hongaren in het land steeds vaker op de korrel. Pemier Robert Fico verklaarde onlangs in de media dat er in het buurland Hongarije een groeiende beweging bestaat die aanspraak maakt op buitenlandse gebiedsdelen. De relaties tussen de twee landen zijn al langer gespannen na een reeks diplomatieke conflicten.