Sluiting Congolese grenspost krijgt rebellen niet op de knieën

Met de sluiting van de grenspost van Bunagana, aan de grens tussen Congo, Oeganda en Rwanda, wilde de Congolese regering de rebellenbeweging in Noord-Kivu op de knieën krijgen. Dat lijkt voorlopig niet gelukt: de rebellen kunnen weliswaar niet meer rekenen op de douane-inkomsten, maar de wapenleveringen gaan gewoon door.
Rond de toppen van de zwarte vulkanen in de buurt van Bunagana hangen witte wolkenpluimen. De grenspost van het plaatsje in de onrustige Congolese provincie Noord-Kivu is sinds 28 augustus officieel gesloten. De douaniers, die hun inkomsten doorspeelden aan de rebellenorganisatie van Laurent Nkunda, een voormalige generaal in het Congolese leger, hebben hun post verlaten. Vrachtwagens komen er sindsien niet meer door, maar toch is het er druk. Er komen mannen met stootkarren voorbij en vrouwen met groenten.
Het bord aan de Congolese kant heet de bezoekers nog altijd welkom in Zaïre, de naam van het land onder Mobutu die in 1997 officieel werd gewijzigd in Democratische Republiek Congo. Sindsdien heeft het centrale gezag in Kinshasa deze regio nooit in zijn greep gekregen. Het vruchtbare landbouwgebied met interessante delfstoffen is sinds tien jaar een twistappel tussen rivaliserende milities.
Sinds 2006 is de belangrijkste rebellengroep het Congrès National pour la Défense du Peuple (CNDP) van Laurent Nkunda. Die richtte de organisatie op om naar eigen zeggen de Tutsibevolking in Congo te beschermen. Het CNDP controleert een uitgestrekt gebied, een ware staat in de staat, met daarin enkele coltanmijnen, een uniek vulkanisch natuurgebied en dus ook de grenspost van Bunagana.
De Congolese president Joseph Kabila beschuldigt ziijn Rwandese buurman Paul Kagame ervan Nkunda te steunen in diens strijd met het Congolese regeringsleger, dat de regio opnieuw onder controle probeert te krijgen. Kagame beschuldigt Kinshasa er op zijn beurt van het FDLR te steunen, milities van Hutu’s die zich in Rwanda schuldig maakten aan volkerenmoord en nadien naar Congo zijn gevlucht.
De boodschap van het CNDP is eenvoudig: “Het regeringsleger terroriseert jullie, wij bieden bescherming”. De meeste inwoners van Bunagana denken net het tegendeel: “Het zijn de opstandelingen die ons mishandelen”, klaagt een onderwijzer op fluistertoon. “Ze behandelen en slaan ons als beesten en ’s nachts organiseren ze strooptochten. Hun koeien vreten onze velden kaal. We zouden willen dat het regeringsleger de controle overneemt.”

Republiek op zich


Na de herneming van de vijandelijkheden op 5 september bracht de Congolese minister van Defensie Mbusa Nyamwisi samen met een Oegandese collega een bezoek aan Bunagana, langs de Oegandese kant van de grens. Ze gingen voorzichtig tewerk, want de rebellen van Nkunda deden geen moeite om zich te verstoppen. Vanop de heuvels aan de Congolese kant hielden ze de missie in de gaten.

“Bunagana, aan de andere kant van de grens, is een republiek op zich”, zegt Muleke, de districtschef van Bunagana aan de Oegandese kant. “Ze hebben hun eigen radio en hun eigen vlag.” Voor hem moet de grenspost zo snel mogelijk weer open. “De sluiting heeft een enorme impact op onze economie. Deze streek van Congo is voor de Oegandezen altijd een graanschuur geweest. Tegenwoordig gaan onze mensen in Congo inkopen doen met de angst in het hart.”
De Congolese overheid heeft echter geen haast om de grenspost opnieuw te openen. Ze beschouwt de post als een van de belangrijkste bevoorradingspunten van de rebellen. De regering moet toegeven dat wapens nog altijd probleemloos de grens overraken, maar door de sluiting gaan de rebellen niet langer aan de haal met de opbrengst van de tol die er wordt gevraagd aan de vrachtwagenbestuurders.
Uit protest tegen de sluiting hebben de rebellen op 15 september een mars van enkele honderden personen georganiseerd tot in Tchengerero, vijf kilometer verderop. Ze gingen klagen bij de VN-blauwhelmen van de vredesmacht MONUC, die ze ervan beschuldigen de regeringstroepen te steunen. “Men beschouwt ons hier als Rwandezen, niet als Congolezen”, zegt een rebellenleider. “Nochthans onze gronden hier en niet in Rwanda. Dit gebied is van ons.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.