Sociaal Forum Paraguay slijpt messen tegen FTAA

Paraguay is zo goed als onzichtbaar in de internationale arena, maar het Wereld Sociaal Forum (WSF) dat de voorbije drie jaar in het dichtbijgelegen Braziliaanse Porto Alegre plaatsvond, is er niet onopgemerkt voorbijgegaan. Nu de progressieve ideeënfabriek in januari naar het onbereikbare Indiase Mumbai trekt, heeft links Paraguay zelf het heft in handen genomen. Zondag werd in San Lorenzo, een stadje op zo’n vijf kilometer van Asuncíon, het eerste Paraguayaans Sociaal Forum besloten. Alle deelnemers waren het erover eens dat de FTAA, de gigantische vrijhandelszone van het Westelijk Halfrond die vorige week in Miami op de sporen werd gezet, de grootste uitdaging van de komende jaren wordt.

De vierdaagse bijeenkomst was georganiseerd door een zestigtal Paraguayaanse actiegroepen en sociale organisaties. De initiatiefnemers hadden voor debatten, workshops en seminaries gezorgd rond alle grote thema’s die ook op het WSF telkens terugkeren: mensenrechten, solidaire en duurzame ontwikkeling, culturele verscheidenheid, democratisering van de media, macht en democratie, biodiversiteit en gender.

De discussies draaiden vooral rond de FTAA, de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone die tegen begin 2005 een feit zou moeten zijn. Op een vergadering van alle handelsministers van het westelijk halfrond werd eind vorige week afgesproken dat lidstaten onderdelen van het vrijhandelsverdrag die hun niet bevallen gewoon links kunnen laten liggen, maar toch blijven de plannen een bedreiging voor de economie en de samenleving in Paraguay en andere ontwikkelingslanden, klonk het in San Lorenzo.

Volgens Zulma Rojas, een lid van de Maskoy, een indianenvolk in Paraguay, kan de FTAA het einde inluiden voor haar volk. De Maskoy voelen zich al zwaar bedreigd door plannen om de rivieren de Paraguay en de Paraná, twee grote rivieren die hun afgelegen woongebieden doorkruisen, helemaal bevaarbaar te maken. Vrijhandel zal alle boeren dwingen om meer te produceren, waardoor de druk de laatste grote natuurgebieden in het land onhoudbaar zal worden. Er waren nog meer krasse uitspraken te noteren. Gastspreekster Nora Cortiñas van de Argentijnse mensenrechtengroep Madres de Plaza de Mayo, noemde de FTAA een verlengstuk van het Plan Condor - de geheime samenwerking tussen alle ordediensten van de Latijns-Amerikaanse dictaturen uit de jaren 70 met als doel de linkse oppositie van de kaart te vegen.

Het wegvallen van de grenzen voor investeerders dreigt ook de problemen van de kleine boeren in Paraguay te verscherpen. Tomás Zayas van de Regionale Boerenvereniging van Alto Paraná waarschuwt dat de Paraguayaanse landbouwers onder de voet dreigen te worden gelopen door grote Braziliaanse boeren die nu al volop grond kopen in Paraguay. Met die investeerders komt ook de grootschalige landbouw overgewaaid, met omstreden nieuwigheden als transgene soja en een massaal gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Zayas vreest dat kapitaalkrachtige boeren dankzij de FTAA ook de toegang tot de Guaraní-waterlaag zullen kunnen monopoliseren. Dat is een reusachtige zoetwaterreserve in de Paraguayaanse ondergrond