Sociale onrust zet neoliberaal integratiemodel op de helling

Politiek straatgeweld kostte maandag in
Paraguay het leven aan twee mensen en bij verkiezingen in Brazilië en
Argentinië ziet het ernaar uit dat de oppositiepartijen de macht zullen
veroveren. Voor Ana Stuart, onderzoekster aan de universiteit van Sao
Paolo, zijn de politieke en economische strubbelingen op het continent
afstotingsverschijnselen tegen een al te commercialistisch opgevat
integratiemodel binnen de Mercosur, de gemeenschappelijke markt van
Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay.


De Paraguayaanse president Luis González Macchi trok woensdag de
noodtoestand die hij maandag had uitgeroepen weer in. Maar het ongenoegen
tegen zijn regering blijft doorsmeulen. De protesten waren in juni gericht
tegen geplande privatiseringen, nu ging het om corruptieverdenkingen tegen
Macchi en werd de legitimiteit van zijn regering in vraag gesteld. Die werd
in 1999 benoemd door het parlement nadat president Raúl Cubas onder druk
van straatprotesten moest aftreden.

Paraguay is qua politieke stabiliteit het zwakke broertje in de regio en
ondervindt nog altijd de gevolgen van de dictatuur van Alfredo Stroessner
(1954-1989). Maar ook in Brazilië en Argentinië is verandering op til. Bij
verkiezingen in respectievelijk oktober en maart maakt de oppositie een
kans, en die heeft een andere visie op het handelsblok Mercosur.

De lidstaten hebben de Mercosur altijd gebruikt om onder het mom van
integratie een neoliberaal beleid te voeren, analyseert Stuart. Het
duidelijkste voorbeeld is Brazilië, waar president Fernando Collor de Mello
(1989-1992) de Mercosur als rechtvaardiging gebruikte voor privatiseringen
en de afbouw van de bescherming van de eigen economie.

De regionale integratie zoals vastgelegd in het Verdrag van Asunción was
louter gebaseerd op economische criteria zonder een gemeenschappelijk
beleid voor regionale ontwikkeling, aldus Stuart. Dit in tegenstelling tot
de akkoorden van de jaren tachtig. Na vele jaren van dictatuur werd toen
werk gemaakt van ontwikkeling, democratisering en sociaal beleid. Het
commercialistische project van Asunción leverde de lidstaten over aan de
grillen van de wereldeconomie, zonder maatregelen om de sociale impact te
milderen.

Wanneer de oppositiepartijen de verkiezingen winnen, moet daar volgens
Stuart een hernieuwde visie uit volgen van integratie als instrument voor
regionale ontwikkeling, met meer aandacht voor politiek en meer inspraak
van parlementen en sociale organisaties.

De gebeurtenissen in Paraguay bewijzen dat de democratische consolidatie
in de Mercosur-landen nog volop aan de gang is, zo vindt Sonia Camargo van
de universiteit van Rio de Janeiro. Politieke cohesie is een centraal
onderdeel van de Mercosur, dat in 1998 een democratieclausule aannam
waardoor landen waar een illegitieme regering aan de macht komt, eruit
worden gegooid.

Argentinië is voor Camargo dan weer het bewijs dat economische crisissen
niet noodzakelijk tot anti-democratische oplossingen leiden. Het land zit
al vier jaar in een crisis maar de vervanging van drie presidenten sinds
december gebeurde steeds volgens de grondwettelijke regels. De dictaturen
hebben in Latijns-Amerika tot in de jaren tachtig zoveel schade aangericht
dat de kans op staatsgrepen door nieuwe redders van het vaderland erg
klein is geworden.

Toch blijft Latijns-Amerika kwetsbaar voor druk van buitenaf, vindt
Camargo. Ze denkt daarbij aan de oorlog tegen drugs in Colombia of
internationale financiële belangen die zich weinig van democratie aantrekken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.