Spaanse aardbeien moeten groener

De regio Doñana, aan de Andalusische zuidwestkust, neemt zestig procent van de totale Spaanse aardbeienproductie voor haar rekening. Het is de enige Europese regio die al aardbeien produceert vanaf januari, en de aardbeisector is er goed voor 55.000 banen. Jaarlijks telt de export meer dan 100.000 ton aardbeien. Zes procent daarvan gaat naar ons land, waarmee we de op vier na grootste afnemer zijn.
Het WWF trekt al lang aan de alarmbel en publiceerde ook dit jaar een rapport over de zware ecologische voetafdruk van de aardbeikwekerijen in Doñana. De teelt en de groeiende wegen- en elektriciteitsinfrastructuur bedreigen de biodiversiteit en de flora en fauna van deze waardevolle natuurlijke regio, aldus WWF Spanje.
De milieuorganisatie beschuldigt de aardbeitelers ervan massaal publieke en private grond en bos in te pikken en onrechtmatig de publieke waterreserves aan te boren. Meer dan 2100 hectare in Doñana wordt illegaal gebruikt, 450 ha daarvan is beschermd natuurgebied. De boeren putten bovendien illegaal water uit minstens zestien procent van de natuurlijke waterlopen in de regio. Dat is volgens het WWF een “bezetting” die wel degelijk schadelijke gevolgen heeft voor de kwaliteit van waterfauna en -flora. Bovendien verbruikt de aardbeiteelt veel meer water dan toegestaan. Volgens de regionale wateradministratie telt Doñana ongeveer duizend illegale waterputten. Gevolg: een alarmerende daling van natuurlijke waterreserves en de drooglegging van natuurlijke meren. Ten slotte wijst WWF Spanje erop dat de aardbeiteelt ook leidt tot 4500 ton plasticafval, dat niet altijd op de juiste manier wordt verwerkt.
WWF Spanje stelt een aantal oplossingen voor om de ecologische schade van de economisch belangrijke aardbeiteelt terug te dringen. Dat houdt in: landschapsplanning voor de landbouw, de inbedding van ecologische stroken, afspraken tussen de afnemende supermarkten en de boeren over duurzaamheidscriteria, en programma’s voor efficiënter watergebruik.
In België verdubbelde de import van aardbeien in tien jaar tijd, aldus het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing. Tegelijk steeg de export van de Belgische aardbeien, waarvan de productie einde mei echt op kruissnelheid komt. ‘De aardbeien die het kwaliteitsstempel van Hoogstraten^® dragen, moeten voldoen aan de normen van GlobalGAP, een internationaal kwaliteitscertificaat betreffende voedselveiligheid, milieu, duurzaamheid en kwaliteit’, zegt Bram Vandecruys van Veiling Hoogstraten. ‘De Veiling legt via een lastenboek aanvullende voorwaarden op voor de arbeidsnormen, het teeltproces en de kwaliteit van de rassen. Belangrijke criteria zijn productiviteit, smaak, houdbaarheid, en de gevoeligheid voor ziekten en plagen.’