Srilankaanse burgeroorlog verplaatst zich naar Tamil-bolwerk Jaffna

Vijf dagen nadat de regering van president Mahinda Rajapakse aankondigde dat haar troepen het laatste bolwerk van de Tamil Tijgers in het oosten, Toppiggala (Barron’s Rock), hadden bereikt, vielen er 25 doden bij confrontaties bij de noordelijke linie.
De gevechten duiden op wat gaat komen. Recente pogingen van bemiddelaars om een nieuwe dialoog op gang te brengen tussen de partijen, faalden. Hulporganisaties en de Verenigde Naties verwachten dat het geweld zal toenemen. Zowel de regering als de Tamil Tijgers, de rebellenorganisatie die al dertig jaar vecht voor een onafhankelijke Tamilstaat, spuien oorlogstaal. “We zijn op de noordelijke verdedigingslinie Vavuniya al zes maanden paraat”, zegt de militaire woordvoerder van de de Tijgers, Rasiah Illanthariyan. “Elke keer wanneer troepen probeerden in ons gebied te komen, hebben we ze teruggeslagen.”
De retoriek van de Tijgers doet niet onder voor die van de regering, die openlijk verklaard heeft dat de militaire aandacht naar het noorden is verschoven. De regering-Rajapakse plant een groots volksfeest om de overwinning in het oosten te vieren. Aan burgers is gevraagd om de nationale vlag de hijsen en in het hele land verschijnen posters waarop de regeringstroepen geprezen worden. Rajapakse gaf zelf de Noorse vredesonderhandelaar Erik Solheim te kennen dat de militaire operaties  alleen stoppen als Tijgerleider Velupillai Prabhakaran stopt met aanvallen op regeringstroepen en andere overheidsdoelen.
De regering heeft aangekondigd verkiezingen te willen houden in de oostelijke regio, maar de Tamilrebellen waarschuwen dat ze zullen doorgaan met aanvallen op militaire en olie-installaties. Maandag schoten rebellen Herath Abeyweera dood, de hoofdbestuurder van de Oostelijke Provincie. “De moord sterkt ons in de overtuiging dat we niet moeten toegeven aan terreur”, zei Rajapakse in een verklaring.
De recente gewelddadigheden lijken in tegenspraak met berichten in de lokale media dat er dooi is in de relatie tussen Colombo en het noordelijke Kilinochchi. Begin juli berichtten de media dat de regering Noorwegen had uitgenodigd voor nieuwe vredesbesprekingen. De Noren brachten in 2002 een wapenstilstand tot stand die nog steeds geldig is, zij het alleen op papier.
Die wapenstilstand maakte een einde aan meer dan twintig jaar oorlog, waarbij 65.000 mensen omkwamen. In december 2005 brak echter opnieuw geweld uit op Sri Lanka. In de daaropvolgende maanden kwamen 4.500 mensen om, inclusief 1.500 burgers. De Verenigde Naties schatten dat de recente gevechten 500.000 mensen op de vlucht hebben gejaagd. Drie miljoen Srilankanen hebben met de directe gevolgen ervan te maken.
De Noren zelf temperen de hoop op vrede. Het laatste bezoek van de vertrekkende ambassadeur Hans Bratskkar aan Kilinochchi zou volgens de Noren niet meer dan een beleefdheidsbezoek zijn geweest, met een boodschap voor de Tijgers van de landen die de wapenstilstand steunen. “Er zijn op korte termijn geen bezoeken gepland van de speciale vredesgezant”, zei woordvoerder Erik Nurenberg van de ambassade na het bezoek.
Ook Illanthariyan zei namens de Tijgers dat er geen sprake is van een nieuwe dialoog. De rebellen houden vast aan hun eerdere standpunt, namelijk dat de voorwaarden van het bestand eerst nageleefd moeten worden voordat de dialoog hervat kan worden.
Het bestand erkent een Tamil-thuisland en moet economische ontwikkeling in de hand werken, gesteund door internationale donoren geleid door de Verenigde Staten, Japan en de Europese Unie. Hoog op de agenda van de Tamil Tijgers staat de heropening van de snelweg A9, die door gebieden loopt die de Tijgers controleren.