Stadje in Montana hengelt naar gevangenen uit Guantánamo

Hardin is een stadje van 3.600 zielen in het zuidoosten van de Amerikaanse staat Montana. Even buiten de stad staat het Two Rivers Prison, een moderne gevangenis voor 464 gedetineerden waarin sinds de voltooiing in 2007 nog niemand is opgesloten. Om de leegstand op te lossen kwam de directeur Greg Smith van beheermaatschappij Two Rivers Authority met een opmerkelijk plan op de proppen: honderd gevangenen uit Guantánamo die geen enkel land wil, naar Hardin halen.
De regering van president Obama wil de gevangenis van Guantánamo ontruimen, maar kan nergens terecht met 240 gevangenen. De landen waar ze vandaan komen, willen hen niet in hun gevangenissen hebben en in de beide wetgevende kamers van de VS speelt het not-in-my-backyard-syndroom. “Ze moeten ergens naartoe, dus waarom niet naar hier?”, vraagt Smith zich af.

Voor en tegen

Big Horn County, waarvan Hardin de hoofdplaats is, is een van de armste districten in de VS. Omdat het plan van Smith honderd banen creëert, schaarde het stadsbestuur zich erachter.

Alle vertegenwoordigers van Montana in het Amerikaanse Congres keurden het idee daarentegen unaniem af. Democratisch senator Max Baucus, is een van de grootste tegenstanders van Smiths plan. “Het is mijn taak om de inwoners van Montana te beschermen. Dat wil niet zeggen dat ik honderd banen scheppen onbelangrijk vind. Maar terroristen van Al-Qaida naar mijn staat halen, dat is gewoon te gevaarlijk. Dus nee, niet terwijl ik er iets aan te zeggen heb”, zei Baucus aan de krant Billings Gazette.
Op internetfora en blogs maken veel inwoners van Montana hun mening over het onderwerp kenbaar. Velen vragen zich af waarom de gevangenis al twee jaar niet gebruikt is. Volgens Smith heeft dat niets te maken met de veiligheid, hij wijst erop dat het een van de modernste strafinstellingen van de VS is.
Ook volgens Mike Ferriter, hoofd van de Correctionele Dienst van Montana, heeft de leegstand niets te maken met het gevangenisgebouw op zich. “Het aantal gevangenen is sinds 2007 aan het dalen, we hebben het Two Rivers Prison simpelweg niet nodig”, zegt hij. “Toch is het geen goed idee om honderd gevangenen uit Guantánamo naar Hardin te halen. Die brengen een hoger veiligheidsrisico met zich mee dan dat waarop Two Rivers voorzien is.”

Aanpassen

Smith verdedigt zijn plan: “Met slechts minimale aanpassingen kunnen we de gevangenis inrichten voor moeilijke gevangenen.” Omdat ze er alleen zouden zitten, zou het volgens de directeur ook makkelijker zijn om rekening te houden met de vereisten op vlak van taal, voeding en religie van de terreurverdachten.
Nog een voordeel dat Smith aanhaalt, is dat Montana een dunbevolkte staat zonder grote steden is. “Als ze zouden ontsnappen, kunnen ze niet meteen verdwijnen in een grote menigte”, zegt hij. Daarenboven heeft de staat een zeer homogene bevolking. Bijna negentig procent van de inwoners is blank, indianen maken het overgrote deel van de resterende tien procent uit.
Het plan van Smith is niet zo uniek als het op eerste gezicht lijkt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een krijgsgevangenenkamp in Missoula, Montana, zo’n 650 kilometer van Hardin, en ook in Powell in de staat Wyoming, op 230 kilometer van Hardin.