Steden moeten opletten voor negatieve gevolgen globalisering

In 2001 leefde iets minder dan de helft van de wereldbevolking, bijna drie miljard mensen, in een stedelijke omgeving. Tegen 2030 zullen zes op tien mensen in een stad leven, voorspelt UN-Habitat, het agentschap van de VN dat huisvestingsproblemen en woontrends bestudeert. Goed vijf miljard mensen wonen dan in een stad.

Die spectaculaire stijging zal zich vrijwel geheel voltrekken in de armste landen op het zuidelijk halfrond. Het rapport ‘State of the World’s Cities’ waarschuwt voor de leefomstandigheden in die uitdijende agglomeraties. Tegen 2030 wonen bijna 2 miljard mensen in sloppenwijken.

UN-Habitat waarschuwt voor de negatieve gevolgen van een versnelde globalisering. Eén van de drijvende krachten achter de stedelijke armoede is de groeiende inkomensongelijkheid, zo stelt het rapport. De premisse dat vrije handel onmiddellijk leidt tot meer welvaart in de ontwikkelingslanden wordt niet ondersteund door de feiten: de inkomensongelijkheid binnen en tussen landen is sterk gestegen sinds het midden van de jaren 80.

Zonder een duurzaam beleid dreigt de groei van de steden gepaard te gaan met meer sloppenwijken en etnische getto’s en hogere criminaliteitscijfers. In een voorwoord tot het rapport waarschuwt VN-baas Kofi Annan dat veel steden groeiende armoede, een toenemende ongelijkheid, polarisering en wijdverbreide corruptie staat te wachten, alsook een stijgende criminaliteit en onveiligheid.

De negatieve effecten van de globalisering zorgen voor gettovorming, zegt Anna Tibajuka, de directeur van UN-Habitat. Veel steden slagen er niet in om migranten te absorberen. Steden zouden nieuwe bewoners moeten opvangen en niet buitensluiten. Maar in de praktijk gebeurt dat niet. Nieuwe migranten worden ondergebracht in aparte buurten en veroordeeld om daar de rest van hun leven door te brengen. De lokale overheden moeten er volgens Tibajuka alles aan doen om inclusieve steden te doen groeien.

Barcelona, deze week gaststad voor het World Urban Forum, is in dat opzicht een modelstad, zegt Tibujaka. Barcelona is erin geslaagd zichzelf te vernieuwen. Het is één van de steden met een integratiebeleid en je ziet hier niet de getto’s die typisch zijn voor de meeste steden. Zo’n 3000 vertegenwoordigers van regering, lokale overheden en ngo’s zullen deze week ideeën uitwisselen over stedenbouw en stadsvernieuwing op het World Urban Forum.

De werktitel van het forum luidt ‘Steden: kruispunten van culturen?’. Het antwoord op die vraag is vaak negatief, zo blijkt uit het rapport State of the World’s Cities’. Veel steden noemen zich multicultureel maar verstaan niet de kunst om etnische minderheden te integreren zonder dat die het gevoel krijgen hun culturele identiteit te moeten opgeven. De stedelijke omgeving heeft het imago tolerant te zijn en sociale diversiteit te promoten, maar in feite is het vaak een brandhaard van vijandigheid tussen etnische groepen. (MM/PD)