Stembusgang in Zimbabwe verliep "verrassend vlot", zeggen ngo-waarnemers

Ongeveer 5,9 miljoen geregistreerde kiezers trokken zaterdag in Zimbabwe naar de stembus om een nieuwe president, een nieuw parlement, een nieuwe senaat en nieuwe lokale besturen te kiezen. De voornaamste uitdagers van de huidige president Robert Mugabe waren Morgan Tsvangirai, de leider van de grootste factie binnen de oppositiepartij MDC en Simba Makoni, een voormalige minister van Mugabe die opkwam als onafhankelijk kandidaat.
Het Zimbabwe Election Support Network, een koepel van 38 burgerorganisaties, had 8000 waarnemers uitgestuurd om het verloop van de verkiezingen op te volgen. Volgens de waarnemers gingen de stembureaus op tijd open en verliep het stemmen relatief vlot. In 71 procent van de bureaus waren er geen problemen, in 26 procent kleine problemen en in drie procent grote onregelmatigheden. Meestal ging het om problemen met de identiteitsbewijzen of kiezers die in het bureau in de verkeerde afdeling gingen stemmen.
IPS vroeg de voorzitter van he ZESN, Neo Kututwa, naar een commentaar op het stemverloop.
IPS: Er was zware kritiek op de beslissing van president Mugabe om de politie binnen te laten in de stembureaus, zogezegd om ongeletterde kiezers te helpen. Zijn er inderdaad gevallen van intimidatie geweest ?
Noel Kututwa: Er zijn berichten over intimidatie, door agenten binnen en buiten de stembureaus. Alleen de aanwezigheid van de politie is intimidatie genoeg, vooral op het platteland. In Zimbabwe staat de politie voor dreigementen en geweld tegen de gewone man. Als je in de problemen raakt, ga je zeker niet aankloppen bij de politie.
Waren er problemen omdat de kiezers niet genoeg waren opgeleid over het verloop van de verkiezingen ?
Ja, de opleiding van het kiespubliek was erg ontoereikend. We mochten niets ondernemen, alleen de officiële Kiescommissie heeft opleidingen georganiseerd en dat was niet voldoende. De personen die de mensen het kiesproces moesten uitleggen waren zelf niet goed opgeleid en verspreidden soms foute informatie. Je kan dus niet zeggen dat de kiezers goed waren voorbereid.
Vreest u onregelmatigheden bij het tellen van de stemmen ?
Iedereen maakt zich zorgen. Bij de vorige verkiezingen begonnen de resultaten binnen te komen rond middernacht op de dag van de verkiezingen zelf. Als de resultaten maandag pas komen, is dat erg laat.
Is die vertraging niet te wijten aan het feit dat er nu vier verkiezingen samenvallen ?
Nee, de verkiezing verliep verrassend vlot. Er waren geen problemen bij het stemmen, dus waarom zouden er problemen zijn bij het tellen ? Het hoogste aantal kiezers in één bureau dat ik heb gehoord is 1500. Dus de resultaten zouden er snel moeten zijn.
De vrees bestond dat er te weinig stembureaus zouden zijn in stedelijk gebied, waar de meeste aanhangers van de oppositie wonen. Was er uiteindelijk genoeg stemgelegenheid ?
Ja, dat denk ik wel.