Straatkinderen passen niet in toeristische plannen Mendoza

In januari belandden 30 minderjarigen in Mendoza zonder rechtstreekse
aanklacht of aanleiding achter de tralies. In het verleden deden zich al
af en toe gelijkaardige gevallen voor, maar een systematische operatie
als deze heeft advocaat Carlos Varela, vertegenwoordiger van Amnesty in
Mendoza, nog niet eerder meegemaakt.

Door de aanhoudende economische crisis in het Latijns-Amerikaanse land
leeft bijna zestig procent van de bevolking in armoede. Ongeveer de helft
van hen zijn kinderen en adolescenten, wat leidt tot een toename van
bedelarij, kinderarbeid en seksueel misbruik. In 2000 schatte het
ministerie van Arbeid het aantal bedelende kinderen op een half miljoen,
maar intussen zijn het er waarschijnlijk veel meer.

De provincie Mendoza is niet de armste regio van Argentinië. De streek is
gezegend met een prachtig landschap en een uitstekend klimaat voor de
wijnbouw. In januari en februari komen er heel wat toeristen de zomer op
het zuidelijk halfrond doorbrengen. Sinds de val van de Argentijnse peso in
de zomer van 2002 is de streek een populaire bestemming geworden voor
Chilenen uit Santiago, dat vlak over de grens aan de andere kant van de
Andes ligt.

Geconfronteerd met een nieuwe toevloed van toeristen besloot de
provincieoverheid de straten te zuiveren van bedelende kinderen. Ook
souvenirverkopers of schoenpoetsers worden zoveel mogelijk geweerd. In
sommige gevallen moeten ze hun beroep gaan uitoefenen op plaatsen waar
minder volk voorbijkomt, en soms wordt hun gereedschap of koopwaar in
beslag genomen.

Het is duidelijk dat de provincie geen tekenen van ellende of armoede in
de steden wil en daarom gebruikt ze dit excuus over jeugdbescherming.
Kinderen worden opgesloten en belanden in de juridische molen, maar
eigenlijk gaat het om een sociaal probleem, zegt Varela. Zelfs wanneer er
een vermoeden van uitbuiting bestaat, kunnen kinderen niet in cellen voor
volwassenen worden gestoken, tenzij ze op heterdaad worden betrapt.

Volgens Amnesty druist de praktijk in tegen nationale en internationale
rechtsregels, zoals het principe dat geen enkel kind illegaal of
willekeurig van zijn vrijheid mag worden beroofd of het recht op
bescherming tegen economische uitbuiting.

In geen enkel geval worden bedelende kinderen opgesloten, zo beweert
ambtenaar Gabriel Conde van het provinciale ministerie van Justitie en
Veiligheid. De politieactie bleef binnen het wettelijk kader en had een
urgent karakter. Het is de taak van de politie om samen met de nationale
en provinciale overheden te zorgen voor de bescherming van kinderen die hun
ouders hebben verloren of zich in fysiek of moreel gevaar bevinden, zei Conde.

Susan Lee, die bij Amnesty verantwoordelijk is voor Latijns-Amerika, is er
niet over te spreken dat de minderjarigen in cellen voor volwassenen worden
opgesloten en dat zonder bevel van een onderzoeksrechter. In een enkel
geval moest jeugdrechter Adriana Rodríguez zelf tussenbeide komen om een
groep straatkinderen te laten overbrengen naar een politiepost voor
minderjarigen. Deze aanpak dreigt te ontaarden in de criminalisering van
alle straatkinderen in plaats van hen efficiënt te beschermen, zo klaagt
Rodríguez.